افسون اسماعیلی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گیاه پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان(اصفهان)
بیژن حاتمی - استاد تمام گروه گیاه پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)

پروانه ی مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta Meyrick (Lepidoptera:Gelechiidae) بعنوان یکی از مهمترین آفات گوجه فرنگی در ایران مورد توجه می باشد و تلاش در جهت کنترل این آفت با استفاده از سموم شیمیایی و کنترل بیولوژیکتاکنون نتوانسته است جوابگوی نیاز کشاورزان باشد. لذا در این تحقیق سعی شد تا با استفاده از نوعی ماده ی غیرسمی که با ناممویان (سیتووت) شناخته می شود تا حد زیادی از خسارت این آفت جلوگیری به عمل آید. در این تحقیق از رقم گوجه فرنگی کالجی ان 3 استفاده شد و تاثیر مویان به تنهایی و همراه با سم اویسکت (حشره کشی تماسی گوارشی با خاصیت سیستمیک و دارایمنشا بیولوژیک) روی آن مورد بررسی قرار گرفت. طرح در قالب طرح کاملا تصادفی با 4تیمار و 4 تکرار( هر تکرار شامل 2 گلدان)صورت گرفت. تیمارها شامل مویان 2 در هزار، مویان 1 در هزار+سم اویسکت 1 در هزار، سم اویسکت 1 در هزار و شاهد بود.استفاده از مویان علاوه بر کاهش خطرات استفاده از سموم شیمیایی، در کاهش میزان تخم ریزی آفت پروانه ی مینوز گوجه فرنگیبسیار موثر بود و نسبت به تیمار شاهد اختلاف معنی داری مشاهده شد. ترکیب مویان به همراه سم اویسکت باعث گیاه سوزی بوتههای گوجه فرنگی شد. استفاده مویان به تنهایی موجب کاهش میزان تخم ریزی آفت شد اما خاصیت لاروکشی را نشان نداد، لذاپس از استفاده از مویان و کاهش میزان تخم ریزی، برای کنترل آفت پاشش سم اویسکت به تنهایی با دوز 1 در هزار توصیه می شود.

آفت پروانه ی مینوز گوجه فرنگی، مویان، سم اویسکت