نجمه حساس - کارشناس ارشد مرمت و احیا بناها و بافت های تاریخی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد

در معماری ایران همه فضاها دارای کاربری و معانی خاصی هستند و بین کاربری تعریف شده و طراحی این فضاها ارتباط مستقیمی وجود دارد. در این پژوهش معماری مدارس ایران در دوران اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است، در این دوران معماری ایران به الگوهایی موفق دست یافته بود و سیر تکاملی خود را می پیمود. در ابتدا مدرسه و انواع آن، نحوه شکلگیری و روند دگرگونی مدارس ایران در دوره های مختلف تاریخی مورد مطالعه قرار گرفت. در پی این مطالعات تاریخی، نمونه هایی از مدارس ایران در دوره ها و شیوه های مختلف معماری به خصوص شیوه های آذری و اصفهانی بررسی و توصیف شدند، تا بتوان موقعیت این بناها در بافت های تاریخی و همچنین ارتباط این عناصر شهری با دیگر بناهای بافت را دریافت. از عوامل مهم در شناخت معماری مدارس، گونه شناسی کارکردی آنها از جمله مسجد مدرسه، مدرسه مسجد، مصلی مدرسه و ... بود که در این پژوهش به طور کامل به آنها اشاره می شود. در این راستا با نگاهی به فضاهای موجود و تحلیل در پلان مدارس ایران این نتایج حاصل شد که این بناها دارای فضاهای اصلی و فرعی هستند. در نهایت گونه شناسی ساماندهی معماری مدرسهها در سه نوع و از طریق چگونگی ارتباط فضاها با هم حاصل شد. گونه اول مربوط به شیوه اصفهانی و آذری است و گونه دوم و سوم پس از حکومت صفویان و در دوره دوم شیوه اصفهانی قاجار را در بر میگیرد.

مدرسه ، معماری ایران ، فضاهای معماری ، کاربری