مهسا جوادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آذربایجان شرقی، گروه معماری، تبریز، ایران
مهرناز بوداغ - مربی گروه آموزشی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

معماری یک پدیده منفعل نیست که تنها هندسهای از احجام بر آن حاکم باشد، بلکه ایجاد فضایی کیفی و خلق مفهوم مکان و حس مکان که از نیازهای بنیادین انسان طبق هرم آبراهام مازلو است، حائز اهمیت میباشد. مکان علاوه بر وجود کالبد و فعالیت که از مشخصات فضا است، ازمشخصه دیگر یعنی حضور انسان که سبب شکلگیری معنا یا تصورات ذهنی است، بهره میبرد. بنابراین مکان علاوه بر عناصر کالبدی شامل فعالیت و تصورات ذهنی )پیامها، معانی و رمزها( است، که انسان با توجه به نقشش به رمزگشایی، درک و قضاوت این مفاهیم پرداخته و حس مکان ایجاد میگردد. حس مکان از عوامل ایجاد وحدت بین انسان و مکان است. حس مکان در مکانهای دارای شخصیت و هویت مشخص و متمایز بوجود میآید . این شخصیت و هویت چیزهای ملموس که دارای مصالح، شکل، بافت و رنگ هستند را شامل میشود، که در این پژوهش با نام هویت کالبدی مورد ارزیابی قرار میگیرد. هدف پژوهش حاضر بررسی مولفههای مشترک هویت کالبدی و حس مکان به عنوان بوجود آورنده وحدت بین انسان و مکان میباشد. بدین منظور، براساس روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و مطالعات کتابخانهای معیارهای مشترک هویت کالبدی و حس مکان مورد تحلیل و ارزیابی واقعمیشود. مطالعات متغیرهای تحقیق از نوع میدانی و مشاهدات ثبت شده در کتب است. و رویکرد پژوهش حاضر علمی کاربردی میباشد. هویت - کالبدی با دارابودن مفاهیمی مشترک با حس مکان جهت ایجاد و ارتقاء روابط بین انسان و مکان میباشد که این مفاهیم مشترک حس مکان در کالبد شامل: فرم و اندازه، بافت و تزئینات و روابط و چیدمان( و در تصورات ذهنی )شامل: هویت، زیبایی و نمادها( میباشد. با استفاده از این مولفهها میتوان در جهت ارتقاء روابط بین انسان و مکان بوسیله القای مفهوم هویت کالبدی گام برداشت.

هویت کالبدی ، حس مکان ، مکان ، انسان