مونا الماسی - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری،دانشگاه علوم و تحقیقات،واحد تهران
مینا نادری شکیب - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری،دانشگاه علوم و تحقیقات،واحد همدان
آرزو الماسی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه علوم و تحقیقات واحد همدان

بعد معنایی (semantic) نشانه، گویای مفهوم و محتوای آن است. درک معنای یک نشانه در اغلب موارد تنها وقتی ممکن است که مخاطب قبلاً مفهوم آن را آموخته باشد و این به معنی این است که علامت باید جزئی از محفوظات بیننده باشد.آموختن مفاهیم به معنی درک جنبه معنایی نشانه است. تحلیل معنایی نشانه ها مبحثی است که از روابط بین یک نشانه و محتوای آن سخن می گوید. رویارویی با نمادها و نشانه ها، شناخت آنها و ابداع اشکال جدیدی ازآنها درجهان امروز یکی ازمهمترین و جالب توجه ترین راه های درک و آشنایی فضای معماری و شهری است. ادراک زیبایى به عنوان مقوله اى حاصل برهمکنش فضاى شهری و ناظراست و بر ویژگى هایى تاکید دارد که فضا را توانمند ساخته تا بر مخاطب تاثیر گذارد. این نوشتار بر اساس روش کتابخانه ای و میدانی، تحلیل محتوا و استدلال منطقی، میدان نقش جهان شهر تاریخی اصفهان را به عنوان نظامی که هویت نسبی نشانه درارتباط با یکدیگر دردرون آن شکل گرفته است وزیبایی و شفافیت این مجموعه را موجب گشته است موردبررسی قرار داده است و با توزیع پرسشنامه و مصاحبه حضوری، بعد معنایی نشانه های موجود در میدان نقش جهان و نقش آن ها در زیبایی این مجموعه را از دریچه ذهن مخاطب مورد چالش قرار داده است. تحقیق و تفحص در پی دستیابی به درک بهتری از فضای معماری ایرانی – اسلامی با استفاده ازنشانه های آن هدف اصلی این مقاله است. هدف ازکاربرد معنا در نشانه شناسی این است که از آن به عنوان ابزاری برای تجزیه و تحلیل ساختار ظاهری به کاررفته درطراحی فضای معماری ایرانی – اسلامی استفاده شود و بطور کلی پیام نشانه ها به عنوان انتقال دهنده ی معنا درکنش میان استفاده گر و طراح در طراحی فضای معماری و شهری است. درنتیجه نشانه شناسی معماری ایرانی- اسلامی می تواند به بازنمایی واقعیت ها و درک زیبایی آن به بیننده کمک شایانی نماید. یافته های این پژوهش نشان می دهد که درک معنای نشانه ها و نمادهای موجود در شهرهای ایرانی - اسلامی در نقشه های ادراکی مردم از شهر و تاثیر بصری و روانی آنها از زیبایی، احیا و زنده کردن آن تأثیر به سزایی دارد

معنا ، نشانه های شهری ، شهرهای ایرانی - اسلامی ، زیباشناسی