مرتضی اصغری واحد - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد سنندج
قادر بایزیدی - استادیار و عضو هیات علمی گروه معماری، دانشگاه آزاد سنندج

از دوران تمدن اسلامی معماری ایران زیبائی شناسی فضا بیش از سایر جنبههای معماری مورد تاکید و تمرکز بوده ، بطوریکه روند کلی جریان معماری این دوران، تحول نگرش ساختاری به نگرش تزئینی میباشد. از انواع این تزئینات نقوش هندسی چند لایهای است که دارای کیفیت خود متشابهی و با شیوه تولید مبتنی بر چند وجهیها میباشد. تزئینات برج مقبره گنبد کبود (مادر هلاکو) در مراغه نمونه موردی پژوهش به عنوان جذابترین و پیچیدهترین نمونه اولیه باقیمانده این تزئینات هندسی (گره سازی) چند لایه است. گونه خاصی از گرهسازی که فاقد مدول تکرار شونده بوده و دارای قابلیت بسط و گسترش با بهرهگیری از چند الگوی پایه به عنوان مولد بافت بدون تکرار هندسی (هتروژن) بوده و بر اساس یکسری کدهای مشخص (الگوهای پایه) قابلیت تولید طیف بینهایت و متفاوتی از ساختارهای فرمال هندسی را دارد. رویکرد مبتنی بر این کدهای پایه در معماری معاصر، اساس تولید سطوح هندسی بسیار پیچیدهای است که تحت یک نگرش پارامتریک و با بهرهگیری از مدلسازی کامپیوتری فرآیندهای تکاملی الگوریتمهای تدوین ماهیتهای فرمال و عملکردگرا، ماهیتهای مجازی را در داخل یک فرآیند غیرخطی از تطابق سیستمهای پیچیده بسط و گسترش میدهد. این پژوهش سعی دارد با بهرهگیری از یک مطالعه میدانی- کتابخانهای ضمن بازسازی و کشف اصول ساختاری و الگوهای (کدهای پایه) تولید هندسه گرهسازی گنبد کبود، ضمن بررسی تحلیلی-تطبیقی سه بعدی تحت یک رویکرد پارامتریک, قابلیت این کدهای پایه درتولید نوع متفاوتی از ساختارهای مولد در فرآیند خلق فضای معماری معاصر را تدوین نماید

ساختار هندسی، گنبد کبود ، گره سازی، الگو، الگوریتم، پارامتریک