مریم زرگری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه زنجان
مهدی مقیمی - استادیار گروه معماری دانشگاه زنجان

شهرها دارای درونمایه عظیم اجتماعی و فرهنگی هستند. باززنده سازی حیات مدنی شهر وابسته به وجود فضاهای جمعی است که بستر تعاملات وروابط اجتماعی شهر است. در میان فضاهای شهری، فضاهای باز عمومی به علت دربرگیری اقشار مختلف جامعه تاثیر بیشتری بر تقویت نشاط فردی، خانوادگی و تعاملات اجتماعی دارند. از طرف دیگر زندگی در شهرهای امروزی غالبا محدود به فضاهای آپارتمانی و محروم از حیاط و فضاهای باز است. با توجه به تاثیر فضاهای باز در زندگی و روان فردی و اجتماعی اشخاص، نیاز به این فضاها در زندگی شهروندان امروز بیش از پیش احساس میشود. با توجه به اینکه فضاهای عمومی شهری تنها فرصت استفاده گسترده مردم شهرنشین از فضاهای باز هستند و به واسطه این فضاها تعاملات و مراودات اجتماعی آنان شکل میگیرد، توجه به این فضاها در شهر اهمیت مییابد. در این نوشتار به طور خاص به فضاهای شهری مناطق سردسیری پرداخته خواهد شد. زیرا در این مناطق شرایط اقلیمی متغیر بین فصول و شرایط خاص زمستان و نیز تابستان، برای حضور شهروندان در فضاهای باز محدودیتهای بیشتری ایجاد میکند. بسیاری از فضاهای عمومی شهری و فضاهایی که با جنبه تعاملاتی مردم با یکدیگر و با شهر سروکار دارند، در بعضی فصول شهرهای سردسیری بدون استفاده میمانند. بدین ترتیب، شهروندان این شهرها آسیبهای ناشی از محدودیت استفاده از فضاهای باز و فضاهای جمعی شهری را متحمل خواهند شد. این نوشتار با بررسی فضاهای عمومی شهری در مناطق سردسیر، درپی پاسخ به این پرسش است که آیا میتوان محدودیت فصلی استفاده از فضاهای عمومی شهری در این مناطق را کاهش داد؟ در پایان به دنبال تدابیری برای تطبیق بیشتر فضا با تغییرات فصلی و جذب بیشتر شهروندان به فضاهای عمومی و احیای پویایی فضای شهری است.

فضاهای عمومی شهری، منطقه سردسیر ، شرایط اقلیمی متغیر ، تعاملات اجتماعی