ماه نوش کیانی لاریمی - کارشناسی ارشد معماری ،دانشگاه آزاد بابل

وقتی سخن از منظر ایرانی به میان میاید، شاید اولین و تنها کلمه ای که در اذهان نقش میبندد ،واژه باغ ایرانی باشد که به رغم تحقیقات بسیار در مورد آن ،چنانچه انتظار میرود از جایگاه مناسبی در طراحی های منظر برخوردار نبوده است. باغ ایرانی در پس ارزشهای نهان خود ،تنها به هندسه کالبدیشناخته میشود ؛هرچند این هندسه قوی ،متفکرانه و منتج از اصول آبیاری و کشاورزی بوده و از اهمیت کمی برخوردار نیست ؛ ولی هدف از ارائه این مقاله علاوه بر، بررسی نحوه شکل گیری، نوع عناصر بکار رفته ، نحوه چیدمان و ساختار فضایی باغ ایرانی ، امکان سنجی جایگزینی شکل دایره در باغ ایرانی ،که فرمی متفاوت با دیگر اشکال هندسی است ،می باشد . دایره نقطه ای است گسترش یافته، سمبولیسم یا تفسیر نمادین آن در برگیرنده مفاهیم کمال، یکپارچگی و نبود هر نوع تمایز و تفکیک است. علاوه بر مفهوم کمال که به طور ضمنی در دل نقطه ازلی وجود دارد، دایره نمادی از خلاقیت، یعنی خلق جهان در مقابل خالق نیز هست و با ورود آن در باغ ایرانی میتوانیم طرحی نو در زمان حاضر با حفظ ارزشهای باغ در اختیار داشته باشیم .با تحقیقاتی که به روش کتابخانه ای انجام شد نتیجه ی حاصل ، بالا تر بودن ارزش شکل دایره ، نسبت به دیگر اشکال هندسی است که در باغ ایرانی بکار می رفته است و میتوان با استفاده از شکل دایره در باغ ایرانی فراتر از مفاهیم گذشته را اختیار داشت و طرحی نو بوجود آورد

باغ ایرانی ، نظام اصلی باغ ، هندسه ، دایره ، سلسله مراتب