طراحی آب رخ های شهری: جایگاه آشتی طبیعت و فضای انسان ساخت گردشگری

آبرخ های شهری یا کرانه پهنه های آبی در جوار برخی شهرها ، مجالی برای پیوند انسان با طبیعت می بود. استقرار ناهمساز انواع گونه های فعالیتی از جمله صنعت، طی سالیان متمادی در این فضاها، سبب قطع ارتباط شهر و شهروندان با آبرخ ها بهعنوان محیط زیستی طبیعی شده است. با حذف و جابجایی تدریجی این دست از کاربری ها، سیما و ساختار شهرها دستخوش دگرگونی گردید و محدوده های بزرگی از پهنه های همجوار با آب، به عرصه هایی متروک بدل شد. این امر سبب بروز مشکلات اجتماعی و کالبدی بسیاری در شهرها گردیده است. درسالهای اخیر شهرسازان، معماران و شهروندان، درنتیجه آگاهی از اهمیت منابع زیست محیطی و نقش آب درتوسعه فعالیتهای تفریحی و گردشگری، به استفاده مجدد کرانه پهنه های آبی روی آورده اند. همچنین احیای آبرخ های شهری، به عنوان سازوکاری جهت ایجاد سیمای شاخص شهری و تضمین رشد و سرمایه گذاری درتوسعه شهرها و فرصتی برای تقویت گردشگری، موجب برنامه ریزی و طراحی این نواحی شده است. ودخانه در جایگاه عنصری قوی در خلق مناظر، به ارتقای کیفیت های محیطی می پردازد و کریدوری طبیعی در بافت فشرده شهر می باشد. بدین ترتیب در پی ارتباط تنگاتنگ طبیعت، انسان و شهر، رودخانه عنصری طبیعی در کالبد شهر و پاسخگوی حضور انسان می باشد. در این مقاله با تکیه بر مطالعات اسنادی، نخست به بازخوانی مفهوم آبرخ های شهری پرداخته شده است، سپس با بررسیوتجزیه وتحلیل نقش احیای کرانه پهنه های آبی در سرزندگی و زیست پذیری فضا، سازوکارهایی در جهت کاربست اصول معماری وشهرسازی دراحیای این فضای شهری و بالاخص باززنده سازی نمونه موردی رودخانه اروند رود شهرآبادان، به عنوان عرصه ای مطلوب برای آشتی وپیوند مجدد طبیعت و فضای انسان ساخت گردشگری فراهم می آید.

Keywords:

آبرخ های شهری , باززنده سازی کرانه پهنه های آبی , کیفیت محیطی فضای انسان ساخت , گردشگری , اروندرود آبادان