نادرقلی ابراهیمی - دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد کاشفی پور - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
منوچهر فتحی مقدم - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
سیدمجتبی صانعی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری

وجود انواع پوشش های گیاهی در بستر و کناره رودخانه ه ا باعث اضافه شدن زبری مسیر جریان ، هدر ر فت انرژی آب، کندی جریان و بالا آمدن سطح آب و جاری شدن آب به پهن دشت ها میشود. تحلیل صحیح وضعیت جریان برای انجام پروژه های ساماندهی در این گونه بازه ها نیاز به تخمین و یا برآورد مناسبی از ضریب زبری پوشش گیاهی دارد .این ضریب تابعی از سرعت ، عمق ، نوع ، تراکم پوشش گیاهی و ... می باشد . بنا بر این فرض ثابت بودن این ضریب در بازه های مختلف صحیح نمی باشد . در این مقاله اثرات هیدرولیکی سه نوع تراکم پوشش گیاهی شاخه ای مصنوعی ( پلاستیکی) و مستغرق بر تغییر سرعت برشی جریان بصورت آزمایشگاهی بررسی شده است بدین منظور یک مجموعه آزمایش هیدرولیکی ( شامل 60 مورد آزمایش ) در مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیز داری بر روی یک فلوم آزمایشگاهی با پنج شیب کف ( از 0/01 تا 0/002) ، چهار دبی جریان (از 10 تا 40 لیتر در ثانیه ) و سه نوع تراکم (آرایش ) پوشش گیاهی ( 100، 50 و 28 درصد) انجام شد . با تجریه و تجلیل داده های بدست آمده و رسم منحنی ها رابطه بین ضریب زبری ، مانینگ(n) و نسبت سرعت متوسط جریان به سرعت برشی ( V/V*) ونسبت رینولدز برشی (Re*) به ( V/V*) بررسی شده است . نتایج نشان می دهد که در همه حالات افزایشV/V* موجب کاهش ضریب زبری کانال وافزایش رینولدز برشی می شود که این موضوع در تراکم 100 % بیشتر از سایر حالات است . از طرفی این تحقیق روشی جدید برای انجام آزمایش های هیدرولیکی با استفاده از پوشش های گیاهی مصنوعی در مجاری رو باز ارائه می دهد.

سرعت برشی ، ضریب زبری مانینگ،