کمال زند - گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات آذربایجان غربی، دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات آذربایجان غربی ، ایران
یوسف پاشازاده - گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات آذربایجان غربی، دانشگاه آزاد اسلامی علوم و تحقیقات آذربایجان غربی ، ایران (نویسنده مسول)

تحقیق حاضر حاصل پژوهشی میدانی از بررسی رابطه بین ابعاد ارگونومی در محیط کار با بهره وری نیروی انسانی است. جامعه آماری مورد بررسی در این تحقیق کلیه کارکنان بانک مسکن استان آذربایجان غربی بودند که طبق آمار مأخوذه تعداد 330 نفر بودند که از این تعداد 177 نفر بر طبق فرمول کوکران و جدول مورگان با استفاده از شیوه نمونه گیری سهمیه ای به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. در مرحله بعد با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در قالب 4 سؤال زمینه ای، 9 سؤال اطلاعی و 80 سؤال تخصصی ارگونومی و بهرهوری نیروی انسانی در شعب مختلف بانک مسکن استان آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفت. دادههای استخراج شده با استفاده از پرسشنامه (پرسشنامه ارگونومی نوردیک و پرسشنامه بهرهوری اچیو) و با کمک نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه از روایی سازه ای و ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. جهت تجزیه اطلاعات، بنا به ضرورت از شیوههای آمار توصیفی از قبیل فراوانی، فراوانی تجمعی و نسبی و میانگین، استفاده شد. در بخش آمار استنباطی نیز فرضیههای پژوهش با استفاده از آزمونهای آماری مناسب از جمله، تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی اسپیرمن، کندال تا اوبی، گاما، رگرسیون و دیگر آمارههای مرتبط تجزیه و تحلیل گردیدند خروجی آزمون t حاکی از آن بود که در خصوص عوامل محیطی، عوامل فیزیکی و مسائل حفاظتی در حد مطلوب می باشند و تفاوت معنی داری در سطح0/05 مشاهده میگردد و تنها مسائل روحی و روانی در حد پایین تر گزارش گردید. اما با تحلیل تک تک متغیرها مشخص گردید که در مورد عوامل محیطی، تهویه، ازدحام فزاینده جمعیت و سروصدا و در مورد عوامل فیزیکی چیدمان ابزار آلات در حد نامطلوب بودند. همچنین طبق تحلیل واریانس انجام گرفته، مشاهده گردید که به ترتیب شرایط محیطی محل کار، شرایط فیزیکی محل کار، مقدار و تناسب وسایل حفاظتی و امنیتی در محلهای کاری و مسائل روحی و روانی دارای بالاترین بتا هستند و قادرند بیش از نیمی از تغییرات و نوسانات بهره وری نیروی انسانی را پیشبینی نمایند و به ترتیب بیشترین تأثیر را بر بهره وری نیروی انسانی گذاشته اند. در این راستا پس از تجزیه و تحلیل نظرات، این موضوع اثبات گردید که سیستم ارگونومی در برخی از موارد پاسخگوی نیازهای کارکنان نمی باشد، لذا اتخاذ سیاستهای مدبرانه در مورد ارگونومی در محیط کار از اهم مسایل مدیریتی در سازمان بانکی است. نهایتاً اینکه مشخص گردید که رعایت اصول ارگونومی باعث افزایش عملکرد شغلی کارکنان و افزایش بهرهوری سازمان گردیده است.

ارگونومی، محیط کار، بهره وری نیروی انسانی، بانک مسکن