تبلور حس تعالی با بازی نور و سایه در مسجد شیخ لطف الله

معماری و نور به همان اندازه به یکدیگر وابسته اند که جسم و روح. یکی برای زنده بودن و دیگری برای حضور مادی در این جهان به دیگری نیاز دارد و آن هنگام که نور بر جسم فضا جاری می شود، هر دو جهان مرئی وجود پیدا می کنند از زمانهای دور، اشیاء درخشان و روشن که امری زنده و ذی روح را در ذهن انسان به یاد می آورند، قابل احترام و ستایش بوده اند. دانستن روند بهره گیری از نور خورشید به اندازه روند شکل گیری مصالح و یا شکل های مختلف زیربنائی ساختمان جهت طراحی حائز اهمیت بوده است. تقریبا در تمام ادیان، نور سمبل حکمت الهی و عنصر همه نیکی ها و پاکی ها بوده و حرکت از تاریکی بسوی روشنایی، بعنوان هدف اصلی محسوب می شده است. مساجد اسلامی که با نور مزین هستند، به خوبی قادر به انتقال این حس روحانی و معنوی می باشند. انسان در چنین فضاهایی که با نوری ضعیف روشن می شوند، با مشاهده سایه های مبهم از اشیاء و احجام در ذهن خود به کامل کردن تصاویر پرداخته و با این عمل به نوعی خلسه فرو می رود در نتیجه یک حس نزدیکی به منبع وجود و هستی در درونش بیدار می شود تحقیق حاضر با تکیه بر روش های توصیفی- تحلیلی انجام شده و به بررسی نور در معماری سنتی و اسلامی می پردازد. این مقاله با بررسی نمونه موردی مسجد شیخ لطف الله، در صدد آن است که آیا حضور نور و بخصوص نور طبیعی در معماری می تواند معنایی فراتر از روشنایی داشته باشد؛ آیا دستیابی به الگوی صحیحی از بکارگیری نور امکان پذیر است؛ و یا اساسا لزومی در آن وجود دارد؟

Keywords:

نور , نور در معماری , سایه , معماری سنتی واسلامی , مسجد شیخ لطف الله