علی اکبر ایراجیان - دانشجوی دکتری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران
کمال الدین بازرگانی گیلانی - هیئت علمی، دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران
علی سلگی - هیئت علمی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران
رحیم مهاری - هیئت علمی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد تبریز، تبریز

در مخازن هیدروکربوری باید به راکتایپهای مخزنی توجه ویژه کرد. کانیهای دیاژنزی در تشکیل انواع راکتایپها نقش اساسی دارند. کانیهای دیاژنزی در این پژوهش عبارتند از: انواع دولومیت، انواع انیدریت، و انواع سیمان کلسیتی. فشردگی مکانیکی و شیمیایی نیز در راکتایپسازی مهم هستند. ازمیان دولومیتها، نوع دانه شکری، از میان انیدریتها، انواع تشکیل شده طی تدفین عمیق، و از میان سیمانهای کلسیتی نوع پویکیلوتوپیک بیشترین تاثیر را برروی افزایش یا کاهش تخلخل و تراوایی دارند. از میان انواع تخلخل، انواع بیندانهای یا بینبلوری و برشی بیشترین سهم را در ایجاد راکتایپهای باکیفیت داشتهاند. سنگهای مخزنی بر مبنای تشابه در میزان حفظ کردن آب اشباء غیر قابل تقلیل و فشار مویینه، به 4 رده تقسیم شدند؛ رده یک بهترین نوع سنگ مخزن برای ذخیره و استحصال هیدروکربور بوده و رده 4 بدترین نوع است. دادههای موجود نشان میدهد که، در مورد سنگهای دولومیتی و آهکی، محیط تشکیل و سکانس تشکیل دهنده محیط رسوبی بطورکامل نمیتوانند محیاکننده شرایط لازم برای ایجاد سنگهای با کیفیت مخزنی باشند، بلکه دیاژنز نهایی است که تعیین کننده مخزنی شدن یا غیر مخزنی شدن یک سنگ است

راکتایپ، کانیهای دیاژنزی، تخلخل، سازند دالان، پرمین، خلیج فارس