بازشناسی نقش متغیر بندرگاهی بر ساخت و شکلگیری اولیه شهرهای اسلامی (مطالعه موردی: جده، سیراف، المریا، مهدیه، قاهره، تونس)

اغلب پژوهشها در خصوص شهرهای اسلامی رویکردی جزءنگرانه و توصیفی داشته و به بازه زمانی خاصی محدودمیباشند. بدلیل برخی تشابهات کالبدی میان شهرهای جهان اسلام، مطالعه علل پیدایش و تطور شهرهای سایر نقاط جهان اسلام ضمن تسهیل درک بهتر علل و متغیرهای موثر بر دگرگونی کالبدی شهرهای ایران، اطلاعات پایه ارزشمندی را برای نظریهپردازی در خصوص شهر دوره اسلامی فراهم مینماید. این پژوهش با اتخاذ روش تاریخی-تفسیری به بررسی نقش متغیر شهرهای بندری بر ساخت کالبدی شش شهر بندری جده، سیراف، المریا، مهدیه، قاهره و تونس می پردازد و تلاش مینماید بر اساس مطالعات پژوهش به دو پرسش 1- آیا عوامل کارکردی بندرگاهی شهر اسلامی، در شکلگیری کالبدی شهرها تاثیر داشتهاند؟ 2- آیا رابطه معنی داری میان مسجد جامع و موقعیت دریا نسبت به شهر وجود داشته است؟ پاسخ دهد. نتایج پژوهش ضمن تایید متغیرهای فوقالذکر نشان میدهد بازارهای شهرهای اسلامی نیز از موقعیت بندرگاهی آنها تاثیر پذیرفته است

Keywords:

شهرهای دوره اسلامی , شهر بندری , ساختار کالبدی ,