علیرضا یزدانی - دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
خسرو حسینی - استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
محمدسعید کریمی - استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان

طرح های ساماندهی رودخانه در قالب طرح های حفاظت حاشیه و بستر رودخانه و طرح های مقابله با سیلاب از دیرباز مورد توجه مهندسین بوده است. طرح های موفق مهندسی رودخانه طرح هایی هستند که در شرایط هیدرولیکی و مورفولوژیکی رودخانه تغییرات زیادی ایجاد ننمایند. طرح های مهندسی رودخانه توسط محققین مختلف از جنبه های مختلف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. طیاری و همکاران (1390) ضمن بررسی عملکرد و پایداری خاکریز در ساماندهی رودخانه خیربافت، توسعه زمین های کشاورزی و تجاوز به حریم رودخانه را که موجب تنگ شدگی مقطع عبور سیل و وارد آمدن خسارات مالی به ساکنین اطراف رودخانه شده است را بررسی نمودند. قبادیان و کریمی (1387) تأثیر ساماندهی رودخانه بر خصوصیات سیلاب را برای رودخانه قره سو در محدوده شهر کرمانشاه بررسی نمودند. آنها پهنه سیل، شکل هیدروگراف دبی، هیدروگراف اشل، سرعت جریان و ... را در مقاطع مختلف با اجرای طرح ساماندهی و در شرایط طبیعی مقایسه نمودند. این تحقیق نشان داد که ساماندهی رودخانه قره سو در بازه مطالعاتی باعث می شود سیلاب 25 ساله در محدوده ساماندهی شده تسکین کمتری نماید، بگونه ای که بعد از ساماندهی، دبی اوج هیدروگراف ورودی از مقدار 770 متر مکعب بر ثانیه در ابتدای بازه به 715 متر مکعب بر ثانیه در خروج از بازه کاهش می یابد و زمان رسیدن به دبی اوج 1/66 ساعت می باشد. در حالیکه نقطه اوج سیلاب قبل از ساماندهی از 770 متر مکعب بر ثانیه در ابتدای بازه به 602 متر مکعب بر ثانیه در انتهای بازه کاهش می یافت و زمان رسیدن به دبی اوج 5/83 ساعت بوده است.