بررسی تاثیر لیتولوژی بر خصوصیات مورفومتری حوضه آبریز مرگ

حوضه مرگ یکی از مستعدترین مناطق کشاورزی در استان کرمانشاه بوده و به علت برداشت آب های زیرزمینی و خشکسالی ها متاسفانه در سال های اخیر اصلی ترین آبراهه این حوضه فاقد دبی بوده و به عنوان یک منطقه بحرانی به لحاظ برداشت آب های زیرزمینی در استان کرمانشاه می باشد، که بر همین اساس مطالعه و بررسی خصوصیات مورفومتری شبکه هیدروگرافی زیرحوضه هی موجود در حوضه مورد بررسی می تواند در جهت شناخت وضعیت شبکه زهکشی حوضه مفید واقع گردد. به همین منظور خصوصیات مورفومتری شامل: محیط و مساحت 80 زیرحوضه موجود در حوضه مورد بررسی به همراه طول و تعداد آبراهه، فراوانی و تراکم زهکشی، زاویه عمومی و داخل آبراهه های رتبه اول و اختلاف این دو زاویه از همدیگر، تراکم گسل و حد بالای HI برای زیرحوضه ها محاسبه شد و همچنین زیرحوضه ها بر اساس لیتولوژی غالب ابراه های رتبه اول در 9 دسته قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که لیتولوژی در زیرحوضه های مورد بررسی تنها بر روی خصوصیات طول آبراهه و حدبالای HI تأثیر معنی دار نداشته است و دیگر خصوصیات به طور معنی داری (در سطح 1%) تحت تدثیر لیتولوژی بودند. نتایج مقایسه میانگین به روش دانکن نشان داد که لیتولوژی آبراهه های رتبه اول بر خصوصیات مورفومتری زیرحوضه ها تأثیر معنی داری داشته و خصوصاً زاویه آبراهه های رتبه اول متأثر از نوع لیتولوژی بود و در نهایت با توجه به هر سه خصوصیت مورفومتری زاویه داخلی، زاویه عمومی و قدر مطلق انحراف زاویه داخلی از عمومی که در این تحقیق به عنوان فرض در بررسی آشفتگی زهکشی مورد بررسی قرار گرفت تحت تأثیر لیتولوژی بود و در زیر حوضه هایی با لیتولوژی مارن، آهک، فلیش، سنگ آهک، دلومیت و سنگ آهک سنوماتین بیشترین آشفتگی زهکشی با توجه به زاویه آبراهه ها وجود داشت و از طرف دیگر کمترین آشفتگی زهکشی به زیرحوضه هایی با سنگ های غالب، ابرفت، تراس رودخانه ای و امیران بود.

Keywords:

حوضه مرگ , لیتولوژی , مورفومتری , شبکه زهکشی