لیلا صفری - کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان
رضا خوشرفتار - استادیار، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان
محمد احمدی - استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
امجد ملکی - استادیار، دانشکده علوم انسانی، گروه جغرافیا، دانشگاه رازی، کرمانشاه

حوضه آبریز مرگ با مساحت 1466،15 کیلومتر مربع، در محدوده سیاسی استان کرمانشاه قرار دارد، که با داشتن زمین های حاصل خیز کشاورز، موقعیت ممتاز را از نظر اقتصاد در غرب ایران بوجود آورده است. اما متاسفانه به دلیل استفاده بیرویه از آبها زیر زمینی در حوضه اصلی تری آبراهه ای حوضه فاقد دبی بوده و به عنوان یک منطقه بحرانی به لحاظبرداشت آبها زیرزمینی در استان کرمانشاه می باشد. بنابراین بررسی عوامل تاثیر گذار بر شبکه هیدروگرافی حوضه درجهت برنامه ریزی بهتر برای استفاده از آبهای سطحی و زیرزمینی حوضه می تواند مفید واقع گردد. به همین منظورخصوصیات مورفومتر شامل: محیط و مساحت 80 زیرحوضه موجود در حوضه مورد بررسی به همراه طول و تعداد آبراهه،فراوانی و تراکم زهکشی، زاویه عمومی و داخلی آبراهه ها رتبه اول و اختلاف این دو زاویه از همدیگر و حد بالای HI برایزیرحوضه ها محاسبه شد و همچنین زیرحوضه ها بر اساس میزان تراکم گسل در 4 دسته قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانسنشان داد که تراکم گسل در زیرحوضه ها مورد بررسی بر روی متغیرها مساحت زیرحوضه ها، تعداد و طول آبراهه، فراوانیزهکشی و قدر مطلق انحراف زاویه عمومی از زاویه داخلی تاییر معنی دار نداشت. از طرف دیگر تراکم گسل تاثیر معنی دار درسطح 5% بر روی زاویه عمومی و داخلی آبراهه ها داشت و همچنین در سطح 1% تاثیر معنی دار بر روی تراکم زهکشی ودرصد بیشترین HI نشان داد. با توجه به مقایسه میانگین ها می توان بیان داشت که بیشتر متغیرهای مرتبط با زاویه آبراههنسبت به تراکم گسل واکنش نشان دادند و در مجموع هرچقدر میزان تراکم گسل افزایش یافت بصورت معنادار زاویهعمومی و داخلی آبراهه ها رتبه اول در جهت افزایش آشفتگی زهکشی تغییر کردند.

حوضه مرگ، گسل، مورفومتری، شبکه زهکشی