شهلا نعیمی مطلق - کارشناس ارشد دانشگاه تبریز

سیما یا منظر شهری مقوله ای است که می تواند تاریخ و نیز ژرفای گرایش ذهنی و هنری مردمان یک ملک یا شهر را بازتاب دهد. شاید نخستین چیزی که تازه وارد به یک شهر را با فرهنگ و هنر و آداب مردم آن شهر می تواند پیوند دهد منظر آن شهر باشد. سیمای جغرافیایی شهرهای دنیای اسلام خود آیینه ای است بر مظاهر تمدن اسلامی. اسلام در عینجهانشمولی در شهر زاده شد و در شهر گسترش یافت. در سیر تاریخی اسلام گرایی در قلمروهای اسلامی شهرهای بزرگی رشد یافتند که شهرهای کانونی اسلام را از هر حیث پشت سر نهادند و شمار شهرهای کوچک و متوسط نیز افزونتر شدند، بدون شک بازار که از مشخصه های مهم شهرهای اسلامی محسوب می شود در سیمای شهرهای اسلامی جایگاه ویژه ای دارد چرا که هنوز هم با گذشت قرنها ارزش و اعتبار خود را از دست نداده است. اساساً فضای بازار تنها به دادو ستد و بازرگانی اختصاص نداشت بلکه به نثابه مهمترین شاهراه حیاتی شهر برخی عناصر مهم شهری را در خود جای می داد. بازار از نظر کارکردهای اقتصادی- اجتماعی قدرت و دامنه نفوذ وسیعی داشت. در این مقاله سعی شده با به کارگیری روش تحقیق مطالعه اسنادی و کتابخانه ای، نقش و جایگاه بازار در منظر شهری مورد بررسی قرار گیرد.

نقش بازار، منظر شهری، تبریز