حیدر قاسم نژاد - کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت
فرزانه مرادی - دانشجوی رشته تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش دانشگاه پیام نور همدان
مریم انصاری - دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور اصفهان
زانیار مرادی - کارشناسی دانشگاه کردستان

تعیین جایگاه و نقش برای زبان از آن جهت اهمیت دارد که زبان مهمترین دریچه ای است که به روح انسان گشوده می شود و همچنین زبان مهمترین وسیله ی ارتباط انسان با انسان های دیگر و نقل و مبادله اطلاعات و معلومات از قومی به قوم دیگر و از نسلی به نسل دیگر است و اگر این وسیله ی ارتباطی نبود، هرگز انسان نمی توانست تا این حد در علم و دانش و تمدن مادی و مسائل معنوی دینی و اخلاقی ترقی و پیشرفت کند. نعمت بیان به صورت بزرگترین نعمت در «سوره الرحمن» بعد از نعمت آفرینش انسان شمرده شده است و یکی ازبزرگترین افتخارات نوع بشر داشتن زبان گویا و قدرت بر تکلم و سخن گفتن است. بیان، ابزاری دارد و نتیجه ای که ما به خاطر عادت کردت به سخن گفتن هر دو را ساده می پنداریم، در حالی که کاری است بسیار ظریف و پیچیده و هنری است بسیار مهم و بی نظیر. بسیاری از عبادات بزرگ مانند نماز، مراسی از حج، تلاوت قرآن و اذکار، به وسیله زبان انجام می شود: امر به معروف و نهی از منکر، تعلیم علوم واجبه، ارشاد جاهل، تنبیه غافل، و راهنمایی به سوی حق و عدالت، و بسیاری از شؤن تعلیم و تربیت به وسیله زبان انجام می گیرد. زبان قلب آموزش و پرورش است. هر زبانی حامل معانی و جهان بینی های متفاوت است. بنابراین لازم است برای فهم پذیری زبان اقدامات خاصی صورت گیرد. زبان در عین این که یکی از بزرگترین نعمتهای پروردگار است برای فهم پذیری زبان اقدامات خاصی صورت گیرد زبان در عین این که یکی از بزرگترین نعمتهای پروردگار است تا حد زیادی خطرناک هم می تواند باشد تا آنجا که سرچشمه گناهان بی شمار می گردد، و خرمن سعادت انسان را به آتش می کشد. متاسفانه قبح گناهان زبان در میان بسیاری از افراد از بین رفته برخلاف اکثر گناهان دیگر انجام آن رایج و سهل شده است. باید به فکر بود که با رعایت کدام اصول می توان این خطر بزرگ را برطرف کرد یا به حداقل رسانید؟ چگونه می توان از آفات زبان درامان ماند؟ آیا می توان بر جنبه های منفی زبان غلبه کرد؟ در مقاله حاضر برآنیم به این سوالات پاسخ داده و نقش و جایگاه زبان در تربیت دینی و اخلاقی را به صورت مختصر معرفی کرده و مورد بررسی قرار دهیم.

ربان، تربیت دینی، تربیت اخلاقی