رامین نیکان فر - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طب

نیاز روزافزون به منابع جدید آب جهت توسعه کشاورزی و استفاده بهینه و صرفه جویی در مصرف آن، کاربرد فاضلابهای تصفیه شده را به یکی ازگزینه های مطرح در این زمینه تبدیل کرده است. امروزه در بیشتر کشورهای جهان از جمله کشور ایران کمبود آب از عومل کاهش تولیدات زراعی محسوب میشود. بر همین اساس در دهه اخیر استفاده بهینه از پساب تصفیه خانه های شهری کشور در امر کشاورزی به یک مورد قابل توجه تبدیل گشته است. با توجه به احداث تصفیه خانه های فاضلاب شهری نیاز به بررسی اثرات پساب انها بر روی محصولات زراعی بشدت احساس میشود، لذا در قالب یک طرح آماری تاثیر پساب تصفیه خانه جدیدالاحداث شهرستان خوی بر میزان عملکرد و کیفیت محصول آفتابگردان روغنی رقم هیبریدآذرگل که از کشتهای رایج منطقه می باشد مورد ارزیابی قرار گرفت. این طرح در سه تیمار و با چهار تکرار در کرتهای به ابعاد 5، 4*6 بصورت بلوکهای کاملا تصادفی اجرا گردید. تیمارهای این طرح عبارتند از : 1- آبیاری با اب معمولی ایستگاه 2- آبیاری بااب مخلوط (50 دصد آب معمولی و 50 درصد فاضلاب تصفیه شده )3- آبیاری با فاضلاب تصفیه شده که درهر دفعه آبیاری اعمال میگردید. با انجام این تحقیق در یک دوره سه ساله و اعمال آن بر روی آفتابگردان رقم مذکور وبا در دست داشتن مشخصات فیزیکی و شیمیایی محصول بدست امده بطور محسوس اثرات تیمارهای مذکور را بر روی زراعت افتابگردان مشاهده شد. بدیهیست که نتایج حاصل در استفاده موثر از این منبع ابی که فعلا به رودخانه قطور شهرستان خوی ریخته می شود، می تواند مورد توجه قرا رگیرد. نتایج حاصل از اجرای طرح در سه سال متوالی اجرا نشان میدهد که استفاده از فاضلاب تصفیه شده از اجزای عملکرد کمی (علیرغم افزایش در صفات کمی) بر روی میزان وزن هزار دانه تاثیر محسوس )معنی دار در سطح احتمال 5%) داشته و در مورد اجزای عملکرد کیفی درصد روغن ومیزان پتاسیم اختلاف معنی داری را نشان میدهد بطوریکه دراثر استفاده از پساب درصد روغن محصول کاهش و میزان پتاسیم موجود در دانه گیاه افزایش یافته است.

فاضلاب ، تصفیه شده ، پساب ، آبیاری ، افتابگردان