اهمیت زمان و میزان تک آبیاری در بهبود بهره وری آب محصولات دیم

تک آبیاری یک تکنولوژی موثر و مفید در افزایش تولید محصولات اساسی دیم (گندم، جو، نخود و عدس) است . به ویژه وقتی که با دیگر مدیریت های برتر زراعی ترکیب می شود. با اجرای آزمایشات مزرعه ای در سال زراعی 85-1384 در دو سایت منتخب هنام (شهرستان سلسله) و مرگ (بخش هلشی شهرستان کرمانشاه) و برای دو محصول گندم و جو در مزارع زارعین، به بررسی اثرات زمان و میزان تک آبیاری پرداخته شد. هدف پژوهش تامین رطوبت کافی درمرحله حساس زمان کاشت و دوره ظهور سنبله تا گل دهی ، مقایسه ارقام جدید توصیه شده با ارقام بومی و افزایش بهره وری بارش بوده است. تحت شرایط مدیریت زارعین و اراضی دیم سایت مرگ کرمانشاه عملکرد دانه رقم محلی جو، جو اصلاح شده (سرارود 1)، رقم محلی گندم (سرداری) و گندم اصلاح شده آذر 2 به ترتیب 1000-2100 ، 2100-2900 ، 800-2000 و 200-2700 کیلوگرم در هکتار به دست امد و با اعمال یک مرتبه آبیاری (بهمیزان 50 میلی متر) در تاریخ کاشت زود، عملکرد جو و گندم به ترتیب به 3500-3700 و 1800-3100 کیلوگرم در هکتار افزایش یافت. مشابه همین نتایج در سایت هنام نیز بدست می آمد. نتایج نشان داد که شاخص بهره وری کل (تک آبیاری + بارش) برای گندم و جو به ترتیب به 4/8-4 و 8- 4/5 کیلوگرم بر میلی متر و شاخص بهره وری آب آبیاری برای گندم و جو به 37/4 – 11/1 کیلوگرم بر میلی متر افزایش یافت. پایین بودن شاخص بهره وری بارش (و عملکرد) در مزارع زارعین ناشی از فقدان کاربرد مدییت های برتر زراعی است.

Keywords:

بهره وری اب , دیم , تک آبیاری , تاریخ کاشت , عملکرد , حوزه رودخانه کرخه