لیلا عکاشه - دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان
پیام نجفی - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)
سیدحسن طباطبایی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد

شیرابه حاصل از کارخانه های کود آلی حجم قابل توجهی را شامل می شودکه در صورت مدیریت عناصر الوده کننده آن می تواند در جهت جبران کمبود منابع ابی در مناطق خشک، افزایش مواد مغذی در خاک های فقیر و اصلاح خاک های قلیایی مورد استفاده قرار گیرد. ولی در این بهره برداری، نگرش به مسائل زیست محیطی بسیار مهم است. به منظور ارزیابی غلظت عناصر سنگین آلوده کننده شیرابه حاصل از کارخانه کود آلی اصفهان درمقاطع مختلف سال 1385 نمونه برداری از استخرهای تجمع شیرابه کارخانه کود الی اصفهان انجام گرفت. عناصر سنگین مورد مطالعه عبارت بودند از کادمیوم، سرب، نیکل وکروم که با توجه به غلظت و سمیت فلزات در شیرابه انتخاب گردیدند. نتایج تحقیق نشان داد که عناصر سنگین کروم نیکل موجود درشیرابه کارخانه کود آلی، برای استفاده کوتاه مدت به عنوان آب آبیاری برای کشاورزی غیر مثمر مشکل سمیت ندارد. اما در مصرف بلند مدت شیرابه مشکل سمیت با این عناصر وجود دارد. در مورد عنصر سرب با توجه به میزان آن در شیرابه مشکل آلودگی و سمیت د راستفاده بلند مدت نیز مشاهده نگردید. عنصر کادمیوم در شیرابه مشکل سمیت را در استفاده کوتاه مدت نیز نشان می دهد و با توجه به مقادیر حداقل و حداکثر دیده شده که از استاندارد مصرف کوتاه مدت نیز بیشتر بوده و کاهش این عنصر قبل از استفاده ضروری است . بنابراین توصیه میشود که برای کاهش آلودگی عناصر سنگین موجود درشیرابه عمل تصفیه انجام گیرد. استفاده از روش های تصفیه زمینی، کاربرد مواد جاذب ارزان قیمت نظیر کاربرد زئولیت و زیست فراهمی از راه کارهای مناسب برای نیل به این هدف می باشد.

آلودگی ، شیرابه ، عناصر سنگین ، آبیاری