محمدجواد خانجانی - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان
مرضیه محسنی - کارشناس ارشد سازه های آبی

فاضلاب های شهری به دلیل حجم بالا به خصوص در شهرهای بزرگ و همچنین مقدار بالای عناصر مغذی ، می توانند نیاز آبی و غذایی گیاه را تامین نمایند، به همین علت به عنوان منابع ابی و کودی ارزان قیمت مورد توجه قرار گرفته اند. البته وجود فلزات سنگین درپساب و لجن فاضلاب و امکان جذب انها به وسیله گیاهان و ورود انها به زنجیره غذایی انسان و حیوان و اثرات بهداشتی احتمالی، نباید از نظر دور بماند. هدف از انجام این پژوهش تعیین اثر آبیاری با پساب، بر برخی خواص خاک ازجمله Ec, PH, SAR و همچنین میزان تجمع فلزات سنگین در سه عمق خاک (30، 40 و 60 سانتی متری) و در بخش های مختلف مزرعه (پشته، بین دو فارو و کف فارو) می باشد. . مشاهده شده است که میزان تجمع عناصر روی، فسفر و مس در کف فارو بیشترین مقدار می باشد. حداکثر میزان تجمع منگنز در خاک بین دو فارو و بیشترین میزان تجمع آهن در پشته ها مشاهده می شود. همچنین میزان تجمع عناصر با افزایش عمق کاهش می یابد و کمترین میزان تجمع عناصر در عمق 60 سانتی متری مشاهده شده است، از مقایسه میانگین پارامترها به روش آزمون دانکن، در مورد اکثر پارامترهای خاک به استثناء HCO3- , PH بین عمق 20 و 60 سانتی امر اختلاف معنی داری مشاهده نشده است.

پساب ، خاک ، آبیاری ، فلزات سنگین