سیدحسن طباطبائی - استادیار گروه مهندسی آب- دانشکده کشاورزی - دانشگاه شهرکرد
محمدامین زارعی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب- دانشکده کشاورزی - دانشگاه ش
محمدرضا امداد - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب - تهران

تبخیر از سطح خاک یکی از اجزاء مهم چرخه آب خصوصا در نواحی خشک و نیمه خشک است. تبخیر در این مناطق از دو جنبه حائز اهمیت است، اول اینکه سهم عمده در هدرروی آب از خاک داشته و ثانیا نقش زیاد در شور شدن خاک سطحی در این مناطق دارد. بنابراین استفاده از روش های دقیق تر جهت برآورد تبخیر در این مناطق از اهمیت زیادی برخوردار است . یکی از رایج ترین روش های محاسبه تبخیر، استفاده از ضرایب پیشنهادی فائو(FAO)در نشریه شماره 56 برای تبدیل تبخیر از سطح تشتک به تبخیر از سطح خاک لخت (K) می باشد. در محاسبه این ضرایب شوری خاک در نظر گرفته نشده است. این تحقیق به منظور تعیین ومقایسه ضرایب بدست امده از اندازه گیری های واقعی تبخیر از خاک و تشتک تبخیر تحت سه مدیریت استفاده تلفیقی از ابهای شور وشیرین با ضرایب تبخیر پیشنهادی فائو انجام گردید. دراین تحقیق نه لایسیمتر در نظر گرفتهشد. در این تحقیق 3 تیمار مدیریت آبیاری با آب شور با سه تکرار در قالب طرح کاملاتصادفی اجرا گردید. در مدیریت اول (استفاده مخلوط) آبیاری با مخلوط آب شور و معمولی (7/5 دسی زیمنس بر متر)، در مدیریت دوم (نیم در میان) در هر بار آبیاری نیمی از آب با آب شور (14 دسی زیمنس بر متر) و نیم دیگر بلافاصله پس از نفوذ نیم اول با آب معمولی (1 دسی زیمنس بر متر) و در مدیریت سوم (یک در میان) یک نوبت با آب معمولی و نوبت بعد با آب شور انجام گرفت. نمونه برداری رطوبت خاک در 6 مرحله انجام گرفت و میانگین ضرایب تبخیر، در 5 بازه زمانی ، با تقسیم تبخیر محاسبه شده از خاک بر تبخیر از تشتک محاسبه شد و با ضریب پیشنهادی روش فائو مقایسه گردید.نتایج نشان دادند که در تمامی تیمارها در بازه های اول و دوم ، مقادیر K خیلی بیشتر از مقدار پیش بنی شده توسط روش فائوبودند درحالی که در بازه های سوم به بعد در بیشتر حالات مقادیر K کمتر از مقدار پیشنهادی بوده است.

تبخیر از خاک شور ، ضریب تبخیر ، مدیریت آبیاری ، فائو