سید مجتبی نجاتی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان
عباس ارغان - استادیار گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان
زند مقدم - استادیار گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان

افزایش بی رویه جمعیت شهرها به ویژه شهرهای کشورهای درحال توسعه ناشی از رشد طبیعی و مهاجرت، باعث ایجاد پدیده اسکان غیررسمی شده که این پدیده معضلات کالبدی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی را در این شهرها به وجود آورده است. یکی از نمونه های بارز آن، شکل گیری اسکان غیررسمی در حومه های متصل به شهر تهران و ادغام آنها به صورت یک منطقه جدید شهرداری است که سبب ایجاد منطقه 19 شهرداری تهران شده است. در حال حاضر نیز این منطقه به علت موقعیت خاص جغرافیایی استقرار در جوار حریم شهر به عنوان حوزه ورودی جنوب غربی شهر تهران، - استقرار مراکز انبارداری و انبارهای ضایعات، اراضی متروکه و مخروبه، کوره های آجرپزی و غیره در آن، وجود شبکه های بزرگراهی مهم در داخل و اطراف آن و فرصتهای بی بدیل توسعه توانسته جاذب جمعیت زیادی از شهرها و روستاهای - استانهای مختلف کشور و حتی مهاجرین از کشور همسایه (افغانستان) باشد. بر همین مبنا هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل اجتماعی و اقتصادی اسکان غیر رسمی در سکونتگاه های روستایی پیرامون منطقه 19و ارائه راهبردهای ساماندهی آن با استفاده از روش توصیفی تحلیلی می باشد نتایج پژوهش نشان می دهد که عدم توجه به توسعه - روستایی و کیفیت وضع زندگی در محلات فقیرنشین شهری در برنامه ریزی های کلان کشور، سبب شده تا سیل عظیمی از مهاجرین در جستجوی کار و درآمد بیشتر به حاشیه جنوبی شهر تهران به ویژه منطقه 19 مهاجرت نمایند.

سکونتگاه های غیر رسمی، شاخص های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، کلانشهر تهران