جمال الدین مهدی نژاد - عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران، ایران
علی صادقی حبیب آباد - کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران، ایران

سرزمین ما ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی همواره در معرض انواع خطرات طبیعی،زلزله و سیل و تهدیدات انسان ساز جنگ قرار داشته است و تلفات انسانی و خسارات مالی سنگینی متحمل شده است. در کشور ما شاهد ساخت وسازهایی هستیم که به طور روزافزون آسیب پذیری محیط کالبدی را در برابر انواع بحران ها افزایش می دهند. در پژوهش حاضر ابتدا به تعریف واژه پدافند پرداخته و سپس الزامات و تمهیدات برنامه ریزی و طراحی معماری با رعایت اصول پدافند غیرعامل مورد بررسی قرارگرفته و توصیه هایی در زمینه فرم ساختمان های معماری و موقعیت قرارگیری آن ها و همچنین تدابیری جهت طراحی داخلی این گونه فضاهای معماری مطرح شده است. سؤالاتی که در این پژوهش دنبال خواهیم کرد این است که جانمایی ساختمان چقدر در پدافند غیرعامل موثر است؟ چه اصولی در طراحی معماری جهت هم راستا شدن با پدافند غیرعامل وجود دارد؟ پژوهش حاضر سعی دارد با پاسخگویی به این سؤالات برخی از اصول مهم را در حد وسع خود مشخص کند از این رو از روش تحلیل و توصیف منابع موجود و جمع آوری مطالعه اسنادی و کتابخانه ای استفاده خواهد شد و در پایان با ارائه کروکی ها و آنالیز آن ها به ارائه راهکارها پرداخته است. نتایج نشان می دهد که جانمایی دقیق و اصولی و همچنین برخی اصول طراحی معماری داخل ساختمان و خارج ساختمان می تواند معماری را در راستای پدافند غیرعامل قرار دهد.

معماری، پدافند غیرعامل، راهکارها، مکان یابی