مرتضی شجاری - دانشیار دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه تبریز
نسترن نژداغی - دانشجوی مقطع دکترای شهرسازی اسلامی دانشگاه تبریز، مدرس گروه معماری و شهرسازی موسسه آموزش عالی ارم وحافظ شیراز

آنچه در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته است تبیین مفهوم حق و تکلیف در دیدگاه حکمت اسلامی است. از آنجایی که شهر بستر کالبدی ظهور و تجلی روابط و تعاملات اجتماعی شهروندان در عصر حاضر است ، سعی براین بوده است تا متناسب با سیر تکامل و تعالی انسان در هستی منطبق بر دیدگاه حکمای اسلامی ، با در نظر گرفتن روح زمانه به مجموعه مقرراتی در فضاهای عمومی شهری دست یافت تا بتوان به اصول شهرسازی اسلامی نزدیک شد. پژوهش حاضر با هدف تبیین مفاهیم حق و تکلیف در حکمت اسلامی به منظور بازنمایی در مقررات حاکم بر رفتار اجتماعی شهروندان شهر اسلامی درفضاهای عمومی شهری و همچنین بررسی تاثیر و نقش مفاهیم مرتبط با مقبولیت مدنی و مشروعیت دینی در بازتولید فضاهای شهری در شهر اسلامی صورت پذیرفته است. در پژوهش حاضر فرض بر این بوده است که در شهر اسلامی که بهاعتبار شهروندانش متصف به اسلام می باشد ، می توان با تبیین مفاهیم حق و تکلیف که رابطه ای دو سویه دارند ، دستبه خلق فضاهایی در شهر یازید که غایت کمال انسانی را محقق خواهند نمود. پرسش هایی که این تحقیق در پی پاسخگویی به آن بوده است این است که : چگونه می توان در عصر حاضر مجموعه اصول حکمت اسلامی را در تبیین مفاهیم حق و تکلیف در طراحی فضاهای شهر اسلامی به کار بست که حاصل منجر به خلق بستر تکامل انسان گردد؟ این تحقیق به لحاظ روش شناختی از نوع بنیادی و توصیفی است و روش مورد استفاده در آن روش کیفی است. همچنین به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز پژوهش از منابع اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده است.

حق، تکلیف، فضا، شهر، تکامل انسان