غزاله جهانشاه - دانشجوی ارشد دانشگاه اصفهان
ایرج نحوی - استاد دانشگاه اصفهان
حنیف خداوردی - دانشجوی ارشد دانشگاه اصفهان

کمپوست محصول فعالیت میکروارگانسم ها در تخریب زیستی مواد آلی است، که با فراهم کردن مواد غذایی باعث افزایش حاصلخیزی و همچنین بهبود ساختار خاک می شود . روش های سنتی بهبود شرایط محیط میکروبی و افزایش بازده تجزیه شامل کنترل نسبت کربن به نیتروژن، رطوبت، اکسیژن، دما و تخلخل در کمپوست سازی می باشند . امروزه با توجه به کاربرد وسیع Biosurfactant ها در Bioremediation و Biodegradation ، می توان از این ترکیبات برای بهبود شرایط کمپوست بهره جست . بیوسورفاکتانت ها از محصولات جانبی متابولیسم باکتری ها، مخمرها و قارچ ها می باشند و نسبت به سورفکتانهای شیمیایی برتری هایی دارند که شامل قابلیت تجزیه پذیری زیستی، سمیت کم، محلول کردن ترکیباتی که قابلیت انحلال کمی دارند، مقاومت به تغییرات شدید دما و pH می باشند . این ترکیبات کشش سطحی بین سطوح جامد و مایع را در کمپوست کاهش و انتقال مواد آلی را افزایش می دهند و نیز مانع خروج گازهای بدبو می شوند . همچنین تجزیه ترکیبات آلی دیر تجزیه شونده و حذف فلزات سنگین را کاتالیز می کنند، محیط میکروارگانیسمی را بهبود بخشیده، در از بین بردن پاتوژنهای گیاهی و پیشبرد واکنشهای کمپوست موثرند . بنابراین تلقیح میکروارگانیسم های تولید کننده بیوسورفکتانت به کمپوست یکی از اهداف این تحقیق بشمار می آید . در این تحقیق 80 سویه باکتری از فلور میکروبی نمونه های مختلف کمپوست جداسازی شدند که به چهار روش از لحاظ توانایی تولید بیوسورفکتانت مورد بررسی قرار گرفتند : ) Drop collapse میزان انهدام یک قطره روغن معدنی در سوسپانسیون کشت میکروبی ) ، ) Oil spreading میزان گسترش یک قطره سوسپانسیون کشت میکروبی در بستری از نفت خام ) ، ) ) Emulsification test (E24 میزان امتزاج دو فاز کشت میکروبی و نفت سفید ) و بررسی همولیز بلاد آگار . نهایتاَ نتایج حاصل از روشهای مذکور با یکدیگر مقایسه شده و 10 سویه + gr و 6 سویه - gr تولید کننده بیوسورفکتانت غربالگری شد . اغلب سویه های تولید کننده بیوسورفکتانت به جنس های سودوموناس و باسیلوس تعلق داشتند . این سویه ها برای مراحل بعدی تلقیح به کمپوست و بررسی تاثیر بیوسورفکتانت بر کیفیت کمپوست تولیدی نگهداری شدند .

بیوسورفاکتانت، کمپوست، کشش سطحی، احیاء حیات، تجزیه زیستی