پرویز ضیائیان فیروزآبادی - دانشیار گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی
محمدسعید حمیدی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی
سیدامیر توفیقیان اصل - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی

تدوین اصول نظاماند توسعه روستایی قبل از هر چیز مستلزم شناخت تواناییها، ظرفیتها و استعدادهای انسانی و طبیعی هر واحد برنامه ریزی روستایی و از طرف دیگر آگاهی از محدودیت، تنگناها و نارساییهای آن است. لذا تنها در سایه این آگاهیهاست که میتوان اولویت- های برنامهریزی را در توسعه مناطق روستایی معین نمود. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی با بررسی هفت شاخص بهداشتی درمانی، آموزشی، زیربنایی، فرهنگی، سیاسی اداری، اقتصادی و خدماتی و 15 متغیر با استفاده از مدل تاکسونومی عددی، سعی بر آن دارد که سطوح برخورداری و توسعه یافتگی دهستانهای بخش مرکزی شهرستان سنندج را تبیین نماید. نتایج نشان داد که از میان دهستان های مورد بررسی، دهستان آرندان به علت داشتن تعداد ابادی دارای سکنه بیشتر و همچنین برخورداری بیشتر روستاهای آن از شاخصهای ذکر شده به عنوان برخوردارترین دهستان شناخته شده است هر چند دهستان حومه با داشتن امتیاز کمتری 030.0 نسبت به دهستان آرندان به عنوان دومین دهستان برخودار می باشد. همچنین دهستان نران در سطح نیمه برخوردار و دهستانهای سرآب قامیش و آبیدر در شاخص های مورد مطالعه محروم می باشند. بنابراین، این نابرابریها دلیل عوامل طبیعی، اقتصادی، سیاسی، نارساییهای نظام برنامه ریزی و قطب رشد می باشد به طوری که دهستان آرندان در زمینه تمام شاخصها برتری خود را حفظ کرده است و امکانات، خدمات و نیروی انسانی بیشتری را نسبت به اطراف خود جذب کرده است. به طوری که در سطح ناحیهای و محلی تفاوتها و نارساییهای فضایی نسبتاً زیادی در سطوح توسعهیافتگی نواحی روستایی شهرستان وجود دارد

شاخصهای توسعه، تاکسونومی عددی، نابرابری ناحیهای، سطوح توسعه یافتگی، بخش مرکزی سنندج