یوسف درویشی - دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری استادیار دانشگاه پیام نوراردبیل

ظهور و پیدایش حاشیه نشینی هم در ایران و هم درجهان ، همراه پدیده ی مهاجرت و تاحدی پیامد آن بوده است. حاشیه نشینی درمقیاس وسیع ومعنای جدید و دوره ی پس از وقوع انقلاب صنعتی در اروپا و سپس به سرتاسر نقاط جهان برمی گردد . در ایران نیز پس از آغاز نوسازی اقتصادی و اجتماعی و دسترسی روستاهابه خدمات جدید بهداشتی، آموزشی و نیز مکانیزه شدن کشاورزی وتغییر الگوی مدیریت روستایی ازیک سو ظهور اقتصاد نفتی و قطع وابستگی به کشاورزی ازسوی دیگرمهاجرتهای روستا-شهرآغاز و در پیامد آن پیدایش حاشیه نشینی پیرامون شهرهای بزرگ نمایان گردید .بنابراین بتدریج اغلب شهرها بویژه شهرهای بزرگ وبه مراکزی برای استقرارواسکان مهاجرین تبدیل می شود. در شهر اردبیل نیز با توجه به فقر مالی و فقر فرهنگی که گروه مهاجر داشتند ؛بعد از وارد شدن به شهر اردبیل نتوانستند به صورت قانونی سرپناه برای زندگی انتخاب کنند؛لذا با استفاده از روش های نادرست سکونت در شهر و با سوء استفاده بورس بازان زمین در یک روزه و یا یک شب زمین خریده و ساخات و ساز غیر رسمی پرداختند. بنابراین ما در این مقاله به بررسی همین موضوع می پردازیم. روش تحقیق توصیفی،تحلیلی،میدانی که بصورت استنباط و استنتاج و استخراج از منابع و داده های آماری می باشد. برای جمع آوری داده ها درروش میدانی از ابزارهای مصاحبه،مشاهده،پرسشنامه نیزاستفاده شده است نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که وضعیت ساخت و ساز در مناطق حاشیه نشینی شهر اردبیل بدون اطلاع دولت و به صورت خودجوش و با مصالح غیر استاندارد و عدم رعایت قوانین مسکن ساخته شده است و لذا از چالش کالبدی فوق العاده ای برخوردار است.

مهاجرت، شهرنشینی، حاشیه نشینی، اسکان غیر مجاز، شهر اردبیل