سیدهادی حسینی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری
ابوالفضل صدیقی - کارشنا ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری
حسن حسینی امینی - پژوهشگر دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری

شهرها در طول تاریخ همواره مراکز اصلی تجمع گروههای انسانی، تمرکز سرمایه گذاری های مادی و معنوی و مراکز اصلی رشد اقتصادی بوده و هستند . از سوی دیگر، این مراکز همیشه یکی از اهداف ثابت و پایداردرجریانها جنگها وتهاجمات نظامی بین طرفین رنگ مطرح میباشند . ایجاد ثبات و پاید اری و کاهش میزان آسیبها و تلفات به مناطق شهری درجریان جنگها ازجمله اهد اف مهم برنامهریزان و مسئولین شهری است. رویکرد پد افن غیرعامل یکی از روشهایی است که در این راستا امروزه مورد توجه خاص مسئولان و برنامه ریزان قرار گرفته است. هد ف اصلی این مقاله نیز آسیب شناسی یکی از کاربریهای مهم و حیاتی شهرها در زمان بحرانها یعنی مراکز درمانی و بیمارستانها به لحاظ رعایت اصول و الزاماا پد افند غیرعامل میباشد . محد وده مورد مطالعه شهر مشهد و مراکز درمانی مورد مطالعه نیز بیمارستانهای امام رضا (ع) و رضوی میباشند . بیمارستانهای مورد مطالعه بر اساس دومعیار اصلی یعنی طرایی و نحوره مکان گزینی بر اساس اصول پد افند غیر عامل مورد بررسی قرار گرفتند . یافته های تحقیق گویای آن است که مهمترین نقطه ضعف بیمارستان رضوی در بخش طرایی، تجمیع بخش اکثر بخشهای بیمارستان در یک ساختمان می - باشد آما در ارتباط با مواردی چون ورود سیستم اطفاء حریق هوشمند امدادرسانی هوایی دسترسی به شبکه های ارتباطی و وجود فضای باز و پارکینگ در شرابط مناسبی قرار دارد. بیمارستان امام رضا نیز به لحاظ پراکند گی بخشهای مختلف بیمارستان، دسترسی به مترو، دسترسی به ایستگاههای آتش نشانی و ورود امکانات امدادرسانی هوایی از وضعیت مناسبی برخوردار است اما در مقابل به لحاظ فقد ان سیستم اطفاء حریق هوشمند ، نبود فضای باز کافی و مناسب در محوطه و اطراف بیمارستان، پارکینگ، عد م دسترسی به شریانهای ارتباطی درجه یک ووجود تقاطع ها و ترافیک بالا درمحدوده اطراف بیمارستان ومجاورت با کاربری نظامی در شرایط مناسبی به لحاظ پد افن غیرعامل قرار ند ارد. در انتهای مقاله نیز پیشنهادهایی برای ارتقاء وضعیت مراکز موجود و طراحی و جانمایی مراکز درمانی جدید باتوجه به اصول پدافندغیرعامل پیشنهاد گردید

پد افن غیرعامل، کاربری درمانی، بیمارستان رضوی و بیمارستان امام رضا(ع)، مشهد