صغری آقابکی - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی
الهام حیدری - استاد یارگروه حقوق دانشگاه شهرکرد

از آیات مختلف قرانی همچون ; آیه 62 سوره ص وآیه 94 سوره مائده ضرورت کشف واقع از سوی قاضی و صدور حکم منطبق بر واقع استخراج و برداشت می شود. قواعدی همچون لزوم پیروی از قطع، قبح قضاوت به ظلم بر صحت ادعای ما دلالت دارند. یکی از طرق اثبات دعوا علم قاضی است . علمی که در اثر مطالعه پرونده واوضاع واحوال وقرائن موجود در پرونده برای وی حاصل می شود،همچنین در فقه اسلامی هم علم قاضی به عنوان یکی از طرق اثبات دعوی به اتفاق نظر فقها، بویژه امامیه، از صدر اسلام مورد تاکید بوده است وچه بسا نزد قائلین به آن بر سایر ادله مقدم است ،ودر قوانین موضوعه ما نیز مسئله به همین شکل بوده است. نظر به اینکه قوانین جزایی ما متخذ از شرع مقدس اسلام بوده، لذا به همین منظور موادی از ق.م. ا سابق مصوب 0731 مانند مواد ،011،061،044 و673 وق.م.ا جدید مصوب 0746 در مواد 600 تا 607 و مواد 021 و 020 تصریح بر جواز قضاوت به علم دارند.بررسی قانون مجازات اسلامی نشان می دهد که قانونگذار با اتخاذ نظام ادله معنوی علم قاضی را به عنوان مهمترین دلیل اثباتی منظور داشته و آن را معیار اثبات در دعاوی کیفری تلقی نموده است

علم،قاضی،جرایم،حق الله،حق الناس،ادله اثبات