لیلا هاشمیان - دانشیار وادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا همدان
مریم رحمانی - دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی دانشگاه قم

ساختار روان شخصیتی انسانها،بر اساس نظریهی یونگ علاوه بر خودآگاه و ناخودآگاه فردی،بهطور خواسته یا ناخواسته تحت تأثیر افکار و رفتارهایی است که آنها را از نیاکان خود به ارث بردهاند. این افکار وعقاید که میراث چند هزار سالهی بشریت هستند،معمولاً در میان تمام اقوام و ملل یکسان رخ مینماید که یونگ از این صور سمبلیک که در ضمیر ناخودآگاه جمعی بشر جای دارد، تحت عنوان نام می برد. » کهن الگو « یا » آرکی تایپ « در میان آثار ادبی،داستانهای عرفانی را میتوان بستر مناسبی برای تحلیل و بررسی عناصر آرکیتایپی دانست، چنانکه در این نوع از داستانها، قهرمان، طی بازسازی روان و درون خود با یک سیر انفسی،در روانش که از آن تحت عنوان آنیما، سایه، نقاب و سایر عناصر سازندهی ناخودآگاه جمعی یاد میگردد رو به رو میشود و در نهایت منجر به پی بردن به حقایق درونیاش میشود تا او را در رسیدن به فردیت و سلامت روانی کمک میکند. در این مقاله سعی میشود ضمن تحلیل این الگوی روانی در داستان دختر شاه جنیان از شیخ فریدالدین عطار و تحلیل آرکی تایپی آن،به چگونگی دستیابی شخصیت به تفرد و سلامت روانی پرداخته شود

کهنالگو،آنیما،نقاب،سفر،دختر شاه جنیان