مطالعه تأثیر درزهای انقباضی قائم و پیرامونی در واکنش دینامیکی سدهای بتنی قوسی - مطالعه موردی سد بتنی قوسی کارون 4

سدها از مهمترین و بزرگترین سازه های ساخت بشر هستند که در تأمین نیازهای اساسی زندگی نظیر آب شرب، آب زراعی و صنعتی، تأمین انرژی برق آبی، و همچنین جلوگیری از خسارات سیلابهای بزرگ و مخرب، نقش مهم و بسزایی دارند . از سویی، انهدام یک سد علاوه بر اینکه باعث هدر رفتن سرمایه های ملی می گردد، می تواند خسارات و مصائب بزرگ و جبران ناپذیری را در پی داشته باشد . بر این اساس، توجه به تأمین و حفظ ایمنی سدها همواره مورد توجه ویژه محققین و متولیان قرار داشته و خواهد داشت . با توجه به شناخت موجود از میزان و ماهیت بارهای استاتیکی (بار وزن، فشار آب، و بارهای حرارتی )، دانش و تکنولوژی طراحی سدها در مقابل این بارها کاملاً توسعه یافته و سطح اطمینان بسیار بالایی از عملکرد ایمن بدنه سد تحت اثر بارهای مذکور وجود دارد . در مقابل ماهیت بارگذاری دینامیکی زلزله بر روی سدها و همچنین نحوه پاسخ و رفتار سدها، بخصوص سدهای بتنی قوسی که سازه های انعطاف پذیر و با رفتار کاملاً سه بعدی هستند، ناشناخته تر و پیچیده تر بوده و دانش و تکنیک طراحی و تحلیل سدهای مقاوم در برابر بارهای دینامیکی یکی از دغدغه های مهم و جاری کارشناسان و مسئولان مرتبط با این موضوع می باشد . در تحلیل و تفسیر رفتار دینامیکی سدها، علاوه بر رفتار (غیرخطی و نامتجانس ) خود بدنه سد، اثرات متقابل مخزن و توده سنگ پی هم از تأثیر و اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده و بدون توجه به این آثار درک و شناخت درستی از رفتار واقعی و سطح ایمنی بدنه سد در برابر بارهای دینامیکی بدست نمی آید . تجربه نشان داده است که تعداد اندکی از سدهای بتنی در زمان وقوع زلزله صدمات و خسارات محدود دیده اند (سد Koyna در هند، سدHsinfengkiang و سد سفیدرود در ایران در سال ،1990 در چین در سال 1992 میلادی ) . ولی توجه به این نکته ضروری است که با توجه به ماهیت بار زلزله، اکثر سدها بدترین شرایط و سناریوی بارگذاری دینامیکی خود را هنوز تجربه نکرده اند و سطح ایمنی آنها در برابر بار زلزله بحرانی چندان بصورت عملی و تجربی شناخته شده نیست .