فرشاد نادری نیا - عضو هیات علمی دانشکده مدیریتو علوم و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
یاشار اسدپور - دانشجوی دکتری مدیریتو برنامه ریزی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

انسان از بدو خلقت برای آنکه به زندگی و حیات خویشمعنا ببخشد، نیازمند شناخت بوده و این شناخت بدون ایجاد ارتباط باخود و پیرامون خود امکان پذیر نیست. در پرتو این شناخت و ارتباط است که میتواند بیندیشد و به واقعیتهای هستی دستیابد. از این رو بررسی شرایط ارتباطی مطلوب بین انسانها از منظر آیات قرآن کریم با تاکید بر مضامین ارتباطی بسیار حایز اهمیت است. و بطور مشخص باید به دنبال پاسخ این پرسش باشیم که؛ نگاه قرآن کریم درباره ارتباطات انسانی چیست ؟ برای پاسخ به این سوال با توجه به آنچه در تقسیم انواع ارتباط انسان با جهان یعنی ارتباط با خدا، خود، طبیعت و اجتماع آمده است، میتواند قابل بررسی باشد. در این راه ارتباط اصلى انسان، ارتباط با مبدأ هستى است و سه نوع دیگر به آن برمىگردد. از طرفی دیگر اساس مدیریت نیز بر ارتباط است و مدیریت بدون ارتباط معنای ندارد. مدیران و سازمان ها برای حفظ یکپارچگی سازمان، مدیریت، ایجاد خلاقیت، برآورده کردن انتظاراتو انجام تعهدات نیاز دارند وابسته به ایجاد یکارتباط موثر و مناسب در سازمان است. هدفاصلی این تحقیق شناسایی و دسته بندی آیاتقرآن کریم در خصوصویژگیهای چهارگانه ارتباط انسانی که شامل ارتباط انسان با خودن مبدا هستی ، دیگران و طبیعت است. از این رو گونه شناسی آیات قرآن کریم ازمنظر استفاده « پژوهش اسنادی و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا » ارتباطات مد نظر است. در پژوهش حاضر از روش شده است و به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، از طریق یادداشت برداری و تجزیه و تحلیل آیات قرآن کریم انجام شده است. از نظر پژوهشگر مهمترین ویژگی های ارتباط چهارگانه انسانی منظر قرآن کریم، معرفت به خود، مختار اما در مسیر خواستخداوند، انقلابفکر، راضی و مرضی، انسان نیازمند خداوند ، اجابت به دعوتخدا، مهربانی دیگران در گرو ایمان به خدا ، عبادت خداوند، توبه در حیطه ارتباط انسان با خدا و تفکردر خود، دقت بر رفتار و اعمال، خود کنترلی، شناختظرفیتهای انسانی، خودیابی بر اساساصل فطرت ، در حیطه ارتباط انسان با خود و پیام بر پایه حکمت، استفاده در نظر گرفتن شرایط، خوش خلقی، خیر خواهی، جذابیت پیام، سخنوری و گفتارهای ،« برهان و استدلال » از روش همراه با نرمی و سلاست و روانی، توکل به خداوند در فهم پیام، شفافیت و آشکار بودن پیام، تکرار پیام، کنترل منبع خبر، تنها از علم پیروى کن، شنوندگان ناشنوا در حیطه ارتباط انسان با دیگران و روح زاییده طبیعتو طبیعتمکان تکامل روح، طبیعتوسیله نه هدف، حفظ طبیعت، عمران طبیعت، لذت از دنیا در راه خداوند در حیطه ارتباط انسان با طبیعت است.

قرآن، ارتباطات، ارتباط چهارگانه ، اجتماع