جلیل محمدپرنگ - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبی ات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
محمدعلی خالدیان - استادراهنما عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

نفس نیروی ناشناخته ای در وجود انسان است که از گذشته های دور توج ه علما و دانشمندان را به خود جلب کرده است و آنها بسته به گرایش های فکری و عقیدتی خویش تعریف هایی از آن ارائه داده و با نام های مختلفی یادکرده اند. در این میان، عرفا با نگاهی خاص به موضوع پرداخته و گرچه، شناخت خدا را در گرو شناخت نفس دانسته اند، ا ما در نظرگاه آنان مذموم و نکوهیده است. کتاب منطق الط یر یا مقامات طیور عط ار نیشابوری یکی از بزرگ ترین منظومه های ایران زمین و بلکه از برجسته ترین کتب عرفانی بجای مانده از ادبیات جهان می باشد. در این مقاله، ابتدا دیدگاه تنی چند از عارفان بزرگ در باب نفس ارائه و سپس اینکه نفس از نظرگاه عط ار چه منزلت و جایگاهی دارد و سر انجام، تخیلات شاعرانه شیخ عطار در منطق الطیر از حیث مبارزات نفسانی با ذکر شواهد درقالب داستان ها و تمثیل هایی از حیوانات مورد بررسی قرار گرفته است.

سیمرغ، نفس، حیوانات، عط ار، منطق الط یر