محمد پیرولی - کارشناسی ارشد زمین شناسی گرایش آب شناسی
غلامحسین کرمی - دانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شاهرود

دشت سیلاخور با وسعت تقریباً 377 کیلومتر مربع بین طول جغرافیایی48درجه و 28دقیقه تا 49درجه و 30دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 33درجه و15دقیقه تا 34درجه و10دقیقه شمالی در جنوب شرقی بروجرد واقع شده است. اگر چه این دشت از سمت جنوبغربی و غرب به طور قابل ملاحظهای توسط سازندهای کارستی تغذیه میشود، در سالهای اخیر افت شدیدی در سطح آبهای زیرزمینی ایجاد شده است. علت افت شدید آبهای زیرزمینی به احتمال زیاد به خاطر برداشت بیرویه از آبخوان و کاهش بارندگی میباشد. دشت سیلاخور به دلیل داشتن شرایط خاک حاصلخیز برای کشاورزی، بیشترین مقدار آب استخراج شده، در بخش کشاورزی مصرف میشود. برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی نهتنها کمیت آبهای زیرزمینی را کاهش میدهد بلکه کیفیت آب را نیز به شدت کاهش میدهد. بنابراین، شناخت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی این قبیل مناطق برای اعمال مدیریت صحیح کاملاً ضروری است. از آنجایی که در خصوص وضعیت هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی این دشت و علل اصلی کاهش سطح ایستابی آن تاکنون مطالعه جامعی صورت نگرفته است، هدف اصلی از انجام این تحقیق، ارزیابی خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی این دشت میباشد. عوامل مختلفی از قبیل بارندگی، شیب هیدرولیکی، شیب توپوگرافی، جهتهای عمومی جریان، مناطق تخلیه و تغذیه آب زیرزمینی، مقدار برداشت از آب زیرزمینی، قابلیت انتقال آبخوان و ضریب ذخیره بر هیدروژئولوژی یک آبخوان موثر هستند. تغذیه، تخلیه، پدیده جزر و مد، تبخیر و تعرق، زلزله، شهرسازی، تغییرات فشار هوا و بارهای خارجی عواملی هستند که بر روی سطح ایستابی تاثیر میگذارند. این پدیدهها با تغییر در فشار آب زیرزمینی سبب تغییر در .(Todd ارتفاع آب زیرزمینی میشوند Todd2005