علی شیخ اعظمی - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، مدرس گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور ساری و دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور

در جهان امروز نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی تحت تأثیر تباین های جغرافیایی ، الگوهای فضایی جمعیت و فعالیت ویژه ای را بوجود آوردند که توسعه مناطق را تحت تأثیر قرار داده است. این الگوی فضایی جمعیت و فعالیت در سطح زمین شبکه ایی از سکونتگاهها رابوجود می آورده که با توجه به تباینات ذکرشده و منابعی که در اختیار دارند ، نقش کلیدی ومهمی را در توسعه مناطق بازی می کند . در همین راستا ، هدف عمده این مقاله بررسی نقشکلیدی شبکه شهری بر توسعه منطقه ایی در محیط ساحلی استان مازندران است . در اینمقاله با توجه به نوع تحقیق (توصیفی-تحلیلی) از دو دسته روش فنون تحقیق (تحلیلرگرسیون ، تکنیکهای ترسیمی و مشخص کننده های ریاضی) و تکنیکهای تخصصی (شاخصهای نخشت شهری ، مئل رتبه-اندازه،مدل رتبه-اندازه تعدیل یافته ، مدل نقطه جدایی ، مدلاندازه شهرنشینی و اشتغال) استفاده شده است . در این مقاله ابتدا شبکه شهری استانمازندران در ارتباط با واحدهای طبیعی این استان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته ،و سپسشبکه شهری این استان در سطوح مختلف جمعیتی و همچنین شاخص های نخست شهری دراین شبکه مورد بررسی قرار گرفت . و برای تعیین نوع توسعه منطقه ایی مناطق مورد مطالعه ،ضرایب مکانی بخش های اقتصادی و اندازه های شهرنشینی سطوح شبکه شهری این استانمورد مطالعه قرار گرفت . بعد از تعیین نوع توسعه منطقه ایی این استان ، حوزه نفوذ قطب هایعملکردی استان و رگرسیون اندازه های شهرنشینی و بخش های اقتصادی در راستای نحوهتأثیرگذاری شبکه شهری در توسعه منطقه ایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . در آخرینمرحله نیز تناسب منطقه ایی شبکه شهری این استان با الگوهای رتبه- اندازه زیپف , رتبه -اندازه تعدیل یافته و شاخص آنتروپی در طبقات جمعیتی شبکه شهری این استان ، در راستایارایه مدلی از شبکه شهری که تسهیل کننده توسعه منطقه ایی در این استان باشد ، تعیینشد. از جمله نتایجی که این پژوهش به آن دست یافته است عبارت است از ؛ میزان نخست شهری در استان مازندران هیچ وابستگی و یا همبستگی با میزان شهرنشینی این استان ندارد ، شبکه شهری استان مازندران دارای الگوی مسلط خطی پیوسته با هسته های پراکنده است ،میزان شهرنشینی شهرستان های استان و درصد شاغلین این شهرستان ها کاملا در ارتباط بایکدیگرند ، اما شهرنشینی در استان مازندران در بین سه بخش اقتصادی صنعت ،خدمات وکشاورزی به بخش خدمات نزدیکتر بوده و این بخش تأثیر زیادی در شهرنشینی استان وبالعکس داشته است و ........

شبکه شهری ، توسعه ، توسعه منطقه ای ،فضا ، استان مازندران