رضا ظهیری - مدیر دفتر پژوهش و مطالعات رسوب سازمان آب و برق خوزستان
شیوا کشتکار - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته سازه های آبی دانشگاه تربیت مدرس
محمود شفاعی بجستان - استاد گروه سازه های آبی دانشگاه شهید چمران اهواز
سیدعلی ایوب زاده - استادیار گروه سازه های آبی دانشگاه تربیت مدرس

سدهای مخزنی بزرگ پیوسته توسط رسوبات انتقالی از حوضه های آبریز مورد تهدید واقع می شوند و با رسوبگذاری در مخازن آنها از بهره وری و عمر مفید آنها کاسته می شود همچنین تاسیسات برق آبی و سیستمها ی تامین آب همواره در معرض خطر نابودی می باشند . بیشتر این رسوبات، در زمان سیلاب وارد مخزن سدها می گردند . انجام برخی اقدامات می تواند مقدار انباشتگی رسوبات در مخازن راتا حدودی کاهش دهد . شناسایی روند رس وبگذاری ، مقدار رسوبات ورودی ماهیانه و سالیانه و نحوه توزیع آن در دریاچه سدها از جمله مواردی هستند که می توانند در نحوه بهره برداری از سدها و نیز تخلیه جریانهای سیلابی در قالب هیدرودینامیک جریان های گل آلود نقش اساسی داشته باشند . بنابراین بررسی و شناخت جری ان های گل آلود، در افزایش عمر مفید مخازن حائز اهمیت می باشند . در این بررسی مراحل مطالعات و اجرای عملیات اندازه گیری مشخصه های جریانات گل آلود در مخزن سد دز در هنگام سیلاب ارائه گردیده است و همچنین نتایج حاصل از تحلیل یک نمونه از اندازه گیری های مشخصه های جریان گل آلود در سد دز آورده شده است که نشان می دهد دبی رسوبات معلق حدود 5 میلیون تن در روز بوده و همچنین سرعت متوسط جریان گل آلود حدود 0/6 متر بر ثانیه برآورد شده است . غلظت رسوب معلق حدود 1500 میلی گرم بر لیتر بوده است .

مخزن سد، مخزن سد دز، مانیتورینگ جریان گل آلود، جریان غلیظ