محمدمهدی احدیان - پژوهشکده علوم و فناوری نانو، دانشگاه صنعتی شریف

تبخیر سطحی از آبهای شیرین بخش بزرگی از منابع آب کشور را از دسترس خارج می کند و به ویژه در کاربریهای کشاورزی در مناطق خشک و کم بارش تأثیر جدی بر میزان تولید محصولات کشاورزی دارد. برآوردها نشان می دهد تا میزان 70% بارش سالیانه به دلیل تبخیر از دست می رود. یکی از روشهای کاهش تبخیر سطحی استفاده از موادی است که به صورت لایه نازکی بر روی سطح آب پخش شده و مانع تبخیر آب می شود. در سالهای اخیر مشخص شده که لایه ای با ضخامت نانومتری از این مواد برای کاهش تبخیر تا میزان 50% مؤثر است. در این مقاله تأثیر رویکرد نانوفناوری بر این مقوله مورد بررسی قرار می گیرد. با استفاده از روش بیضی سنجی نور بازتابیده از سطح آب امکان اندازه گیری ضخامت لایه های نانومتری وجود دارد و میزان تبخیر در شرایط شبیه سازی شده نور خورشید اندازه گیری می شود. نامواد و مدلهای جدید مقیاس نانومتری تبخیر سطحی قابلیت مناسبی برای اثربخشی بیشتر این رو ش در مخازن آب کشاورزی، سدها و دریاچه های کوچک فراهم می کند. نور خورشید به ویژه بخش UV آن در تخریب مواد مورد استفاده نقش مهمی دارد و نانومواد در این رابطه قابلیت مناسبتری از خود نشان می دهند و این به معنای زمان اثرگذاری بیشتر است. با این وجود بررسی سمیت نانومواد و ملاحظات زیست محیطی ضرورت داشته و مانع کاربرد این مواد است.

تبخیر آب، نانوفناوری، نور خورشید