حدیثه حاج جعفری نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردکان
کاظم کمالی - استادیار گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه یزد
مریم دهستانی اردکانی - استادیار گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردکان

شیشه ای شدن یک مشکل عمومی در کشت بافت و ریزازدیادی گیاهان در شرایط درون شیشه ای می باشد. به طور کلی عوامل متعددیباعث پیدایش چنین عارضه ای می شوند. از مهم ترین این عوامل می توان وضعیت فیزیولوژیکی گیاه، محیط کشت، میزان آگار در محیطکشت، نوع ظرف کشت، مقدار استفاده از تنظیم کننده های رشدی به ویژه سیتوکینین ها و همچنین محل نگهداری گیاه از نظر نور،درجه حرارت، رطوبت و غیره باشد. در پژوهش حاضر جوانه های گرفته شده از دانهال های پسته رقم تیر ماهی اردکان در محیط کشتMS با غلظت های مختلف BA شامل: 2 میلی گرم در لیتر، 4 میلی گرم در لیتر و نمونه شاهد (بدون هورمون) کشت شدند. نمونه های کشت داده شده را در اتاقک رشد با دوره نوری 16:8 ساعت با استفاده از لامپ های فلورسنت سفید و سرد و دمای 2±25 درجه سانتی گراد در دوره روشنایی (16 ساعت) و 18 درجه سانتی گراد در دوره تاریکی (8 ساعت) نگهداری شدند. و نتایج نشان داد با افزایشمقدار BA از 2 میلی گرم در لیتر به 4 میلی گرم در لیتر میزان شیشه ای شدن به طور معنی دار افزایش می یابد و نیز در مرحله پرآوریمیزان شاخه دهی به طور معنی داری کاهش پیدا می کند. عوامل متعددی در ایجاد این عارضه موثرند (میزان آگار، نوع و میزان تنظیمکننده های رشدی گیاه،...) که می توان با کنترل عوامل موثر بر شیشه ای شدن تا حد مطلوبی از وقوع این پدیده در کشت درون شیشهای اجتناب کرد.

پسته، شیشه ای شدن، محیط کشت BA, MS