نسترن عرب زاده قهیازی - گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
فاطمه زرین کمر - گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

پونه معطر، گیاهی است با نام علمی Mentha pulegium از خانواده ی Lamiaceae، گیاهان این تیره شامل حدود 200 جنس و بیش از4000 گونه گیاهی هستند. این گونه ها در نواحی نمناک و مرطوب و در کناره آب های جاری به طور گسترده رشد می کند. Menthapulegium یک گیاه معطر با ارزش های سودمند تجاری و صنعتی می باشد. در طب سنتی به عنوان برطرف کننده ی سوء هاضمه،عفونت های مجاری تنفسی، سرفه، درد گلو، دردهای عصبی مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق آنالیز های تشریحی و ریخت شناختیکرک های موجود در سطح برگ M. pulegium با استفاده از میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی پویشی انجام گرفت. بررسی های تشریحی انجام شده مشخص کرد که این گونه دارای سه نوع کرک غیر غده ای و همچنین سه نوع کرک غده ای می باشد. کرک های غیرغده ای این گونه شامل کرک تک سلولی هوکی شکل، کرک چند سلولی 2-4 سلولی و چند سلولی 4-8 سلولی می باشد. کرک های غده ای به دو تیپ تشریحی مختلف شامل کرک سپری و کرک سرسان متعلق می باشد که به عنوان آرایش مشترک کرک های غده ای درخانواده نعناعیان مطرح شده اند. بنابراین M. pulegium دارای کرک های غده ای سپری و سرسان می باشد که شکل سرسان آن دارای دو شکل مختلف می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که هر دونوع کرک غیر غده ای و کرک های غده ای در مراحل اولیه تشکیلپریموردیوم برگ حضور دارند. در مراحل ابتدایی تشکیل برگ به دلیل اهمیت نقش محافظتی کرک ها، کرک های غیر غده ای دارای تراکمو گسترش بیشتری به نسبت کرک های غده ای هستند و در مراحل بعدی از بلوغ برگ این تعداد کمتر شده و همچنین در مرحله زایشیگیاه به دلیل اهمیت نقش کرک ها در جذب حشرات گرده افشان تراکم و گسترش کرک های غده ای افزایش می یابد.

؛Mentha pulegium L، تکوین کرک، میکروسکوپ نوری، میکروسکوپ الکترونی