غلامحسین شهیدی بنجار - استاد تمام بخش مهندسی گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
محمدحسین آهنگران - جهاد کشاورزی استان کرمان
ناصر طاهری - جهاد کشاورزی استان کرمان
محمدحسین فرخی - جهاد کشاورزی استان کرمان

عارضه خشکیدگی خوشه خرما (date palm bunch fading disorder) اولین بار در سال 1368 از شهرستان کهنوجگزارش گردید این عارضه در سالهای اخیر مهمترین معضل تولیدکنندگان خرما است. شدت خسارت عارضه در سال 1389 درنخلستانهای استان کرمان 04 % گزارش شد. عارضه در یکماه آخرمرحله تبدیل خارک به رطب در ارقام نرم به ویژه مضافتی مشاهدهمی شود. نتایح تحقیقات اولیه ما نشان داد که بادهای گرم (لوار) با افزایش دما (تا 48°C) و نیز کاهش رطوبت نسبی تاج درخت، موجببروز این عارضه میگردد. در دو سال ارزیابی، کاربرد آبیاری قطره ای تاجی در تاج نخل در دوره تبدیل خارک به رطب، به مدت یکساعت در روز از ساعت 13 الی 14 موجب شد تا در یکماه آخر رشد میوه، دما فراتر از 40°C نرفته و رطوبت نسبی بیش از 10% افزایشیابد و از بروز عارضه خشکیدگی خوشه پیشگیری شود. ویژگی روش عبارت است از: قرار دادن دو لوپ حاوی 10 قطره چکان درهر تاج،با خروجی هر قطره چکان 1/5 لیتر در ساعت و فشار 1/5 اتمسفر در مجاری انتقال آب. دراین روش، قطره چکانها بطریقی تعبیه شدندکه فقط منطقه تاج نخل را مرطوب ساخته و از ریزش قطرات آب روی میوه پیشگیری گردد. همچنین سه روز قبل از اولین برداشت،آبیاری تاجی متوقف گردید تا ازرشد عوامل میکروبی ناخواسته پس از برداشت پیشگیری شود. نتایج این پژوهش مشخص کرد که آبیاریقطره ای تاجی روشی ساده، مقرون به صرفه، سازگار با محیط زیست و بدون برجای گذاشتن عارضه و یا ماده شیمیایی در میوه خرمااست. شاخص های کیفی میوه از نطر مقبولیت ظاهری، حجم، اندازه، رنگ، و سلامت در درختان تیمار شده تفاوت آشکاری با میوه درختانتیمار نشده داشتند. این صفات موجب ارتقای مشتری پسندی، افزایش عملکرد و سودآوری بیشتر برای کشاورز خواهد شد. این روشآبیاری درخرمابرای اولین بار درجهان ارائه می گردد.

خشکیدگی خوشه خرما، date palm bunch fading disorder، لوار، Crown drip irrigation