سیده راضیه مظلومی - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
محمود رمرودی - دانشیار زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
محمد گلوی - دانشیار زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

کمبود آب از مهمترین عوامل محیطی کاهش رشد و عملکرد بسیاری از گیاهان زراعی، باغی و دارویی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک دنیاست. از طرفی تأثیر مثبت پتاسیم در کاهش تنش های حاصل از کم آبی در گیاهان توسط محققین گزارش شده است. به منظور بررسی اثر تنش کم آبی و مقادیر مختلف پتاسیم بر عملکرد و اجزاء عملکرد سیاهدانه، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 94-1393 در منطقه آباده ظشک شهرستان نی ریز اجرا شد. در این آزمایش آبیاری به عنوان عامل اصلی در چهار سطح شامل آبیاری کامل ((S(1، قطع آبیاری در مرحله ساقه رفتن تا شروع گلدهی ((S(2)، قطع آبیاری در مرحله گلدهی تا شروع پرشدن دانه ها ((S(3) و قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه ها تا انتهای پرشدن دانه ((S(4) و مقادیر پتاسیم به عنوان عامل فرعی در چهار سطح شامل بدون کود دهی ((k(0)، 40 ((k(1)، 80 ((k(2) و 120 ((k3) کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد تنش خشکی در تمام مراحل رشدی گیاه اثر معنی داری بر عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه داشت. به طوری که بیشترین کاهش در ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه به ترتیب در تیمارهای (S(4), S(2 مشاهده شد. کود پتاسیم نیز با تأثیر مثبت بر کلیه اجزای عملکرد دانه سبب افزایش عملکرد دانه شد. در بین سطوح کودی پتاسیم، سطح (k(3 بیشترین تأثیر را بر عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه دارا بود. اثر متقابل کود سولفات پتاسیم و تنش خشکی نیز بر تمام صفات معنی دار بود. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد کاربرد سولفات پتاسیم از طریق افزایش مقاومت گیاهان در مقابل تنش کم آبی و تعدیل اثرات ناشی از آن می تواند در بهبود عملکرد و اجزای عملکرد گیاهان نقش مثبتی داشته باشد. در این تحقیق بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک از تیمار (S(1)k(3 بدست آمد.

سیاهدانه، کم آبیاری، عملکرد دانه، پتاسیم، اجزای عملکرد