معرفی یک دار قالی ارگونومیک

صنعت فرش دستباف یکی از فراگیرترین کانون های شغلی کشور محسوب می گردد . تنها در استان همدان بیش از ١١ هزار نفر قالیباف عضو اتحادیه تعاونی قالیبافان استان می باشند، این افراد بطور مستمر به فرشبافی اشتغال دارند . تامین و حفظ سلامت قالیبافان اگرچه مورد توجه بوده و صنعتگران و پژوهشگران متعددی دارهای اصلاح شده ای را معرفی نموده اند، اما در زمینه اصلاح علمی ابزار کار آنها موفقیت زیادی حاصل نشده است . در این مقاله یک دار قالی اصلاح شده بر مبنای اصول ارگونومیکی معرفی می گردد که بر اساس نیاز بیش ار %٥٠ قالیبافان طراحی، ساخته و آزمایش شده است . این دار قالی دوار برای بافت قالیچه های تا عرض یک متر و طول دو متر کار برد دارد . در این تحقیق پس از مطالعه دارهای موجود در منطقه همدان و بررسی مشکلات قالیبافان و مشاوره با خبرگان این فن و بررسی انواع دارهای اصلاح شده قبلی بر اساس مشخصات این طرح، اقدام به طراحی دار قالی متناسب با اصول ارگونومیک بمنظور اصلاح موقعیت و نحوه استقرار بافنده گردید . پس از طراحی و کسب نظرات مشورتی از بافندگان و صتعتگران مرتبط با ساخت دار قالی در چند مرحله اصلاح و تایید نهایی، نمونه اصلی آن ساخته شد . در مرحل ه چله کشی نیز اصلاحات لازم بر روی سازه دار انجام و در مرحله بعد کار بافت روی آن به مقدار %٥٠ ار یک قالیچه دو متر مربعی انجام گردید . با توجه به اینکه این دار باید راحتی بافنده را در مقایسه با انواع غیر اصلاح شده تامین نماید، در شرح مقاله نظر ١٠ نفر قالیباف نیز جهت تست راحتی کار با آن خواهد آمد . دارقالی معرفی شده در این تحقیق که کلیه مراحل طراحی، ساخت و آزمایش را پشت سر گذرانده است . از نوع ترکی باف و دوار است و از نظر ابعاد دارای عرض کلی ١٤٥ و ارتفاع کلی ١٨٠ سانتیمتر و وزن بدون بار ٤٥ کیلوگرم بصورت نیمه فلز و ک املاُ قابل مونتاژ، تفکیک و تنظیم می باشد . مهمترین خصوصیات ارگونومیک این دار قرار گرفتن پای کارگر در زیر تیرک افقی آن و اصلاح کلی قوس کمر و راحتی قرارگیری پا می باشد . بافنده در کار با این دار در موقعیت ثابت روی صندلی یا نیمکت پشتی دار بوده و بعلت شیبدار بودن چله ها نسبت به خط عمود و قابل تنظیم بودن سطح کار , طرز قرار گیری سر و گردن نیز اصلاح و امکان تابش روشنایی با زاویه مناسب نیز فراهم گردیده است . دار معرفی شده در این مقاله اگرچه در ادامه کار سایر صنعتگران و پژوهشگران بوده است لیکن با توجه به ارزان بودن قیمت، استحکام، راحت بودن کار با آن، تامین راحتی و سلامت بافندگان و اعلام رضایت آنان، می تواند بطور مؤثر و فراگیر در خط تولید انبوه قرار گیرد .