آزاده معارفی - گروه معماری، پردیس علوم و تحقیقات کردستان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ایران گروه معماری، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج،
قادر بایزیدی - گروه معماری، پردیس علوم و تحقیقات کردستان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ایران گروه معماری، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج،

ساختمان بلند به دلیل حجیم بودن، شاخص بودن و ارتفاع خود تاثیر زیادی در شهر دارد. در واقع ساختمان بلند مانند یک نشانه شهری است که عمدتاً فرم و کالبد و معنای نهفته در آنها به دلیل شاخص بودن در ذهن مردم باقی میماند. از آنجا که زیبایی طبق بسیاری از تعاریف و نظریهها چیزی است که واجد لذتبخش بودن است، لذا بسیار شایسته و لازم است که این نشانههای شهری درجاتی از زیبایی را در خود داشته باشند تا همواره مردم از وجود آنها احساس لذت کنند و تاثیر مثبتی در فضای کالبدی شهر داشتهباشند. بر این اساس در این تحقیق سعی شده تا ابتدا به تعاریفی از زیبایی و زیباییشناسی و همچنین ساختمانهای بلندمرتبهبپردازد و سپس به مرور ادبیات و پیشینههایی در زمینه ارزیابی ترجیحات زیباشناسانه در خصوص ساختمانها و مناظر شهری مبادرت گردد. لذا سوالات تحقیق در این خصوص میباشند که آیا لحاظ مساله زیباییشناسی در طراحی یک بنای بلندمرتبه توجیه و ضرورتیدارد و آیا معیارهای زیباییشناسی در خصوص یک ساختمان بلندمرتبه برای مردم و برای متخصصین امر یکسان است و یا به عبارتدیگر، آیا سواد بصری در درک زیباییشناسی تاثیرگذار است یا زیباییشناسی مقولهای ثابت است؟ برای پاسخ به این پرسشها، از روش معمول ارزیابی ترجیحات زیباشناسانه توسط شرکتکنندگان با ارائه تصاویر مختلف طراحی شده از ساختمانهای بلندمرتبهاستفاده شد. شرکت کنندگان در سه دستهی مردم عادی (فاقد سواد آکادمیک معماری) 20 نفر، دانشجویان رشته معماری 20 نفر، واساتید رشته معماری 10 نفر بودند. یافتههای این تحقیق نتایج جالبی را نشان داد. اولویتبندی ارزیابی توسط شرکتکنندگان عادی (فاقد سواد آکادمیک معماری) در مرحله اول با مرحلهی دوم دارای بیشترین تفاوت و تغییر بود. دلیل این اتفاق در این بود که بار اولبدون ارائهی توضیحات به ارزیابی آثار پرداختند. اما بار دوم، ارائهی توضیحات راجع به سبک کارها، هویت و معنای نهفته در طرح آن-ها باعث شد تا بیشترین تغییر رای در این گروه اتفاق بیافتد. دستهی دوم دانشجویان بودند که میزان تغییر در رای و ارزیابی آنان بسیار کمتر شد. دستهی سوم که متشکل از اساتید بودند، دارای کمترین میزان تغییر در رای و ارزیابی توسط آنان بود. البته این اتفاق میتواند دلایل دیگری غیر از متوجه شدن معنا و هویت آثار داشته باشد که میتواند به دلیل جایگاه و البته تسلط بیشتر ایشان بهموضوع مورد بحث باشد. در نهایت نتایج تحقیق نشان داد که آگاهی داشتن بر معنا و هویت یک ساختمان بلندمرتبه تاثیر بسیار مهمی در ترجیح زیباشناسانه افراد داشت، به گونهای که نقش بسیار مهمتری را نسبت به شکل و کالبد آن ایفا نمود.

ارزیابی، ترجیحات زیباییشناسی، ساختمانهای بلندمرتبه، سنندج