عباس آیاتی فرد - کارشناس ارشد معماری،عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی خزر
محبوبه عزیزخانی - کارشناس ارشد معماری اسلامی، مدرس گروه معماری موسسه آموزش عالی خزر

فضای ورودی در معماری سنتی صرفاً مدخلی برای عبور نبود. این فضای بینابین، امکاناتی برای حضور و توقف کوتاه مدت داشت که شامل سکوها، سقف، سایبان و ... بود. این امکانات کالبدی مختصر، یک مکان معماری برای یک عملکرد فراهم می کرد : گپ زدن عادتی کهن و فراگیر . گپ زدن جزئی از رفتار روزمره عامه مردم بوده و هنوز هم در جامعه حضور دارد - . گپ زدن عادتی دیرینه اس . در میان اقوام مختلف ملت ایران و در رفتار مردم دورافتادهترین آبادیها عادت کهن گپ زنی وجود داشته وردپای آن در میان سایر ملل نیز قابل مشاهدهاست . گپ زدن رفتاری تعریف شدهاس و در میان کنشهای مختلف اجتماعی، جایگاهمختص به خود را داراس . در نظام اورگانیک ساختار شهر، هر رفتاری، مابه ازایی در کالبد معماری و شهری دارد. سکو درمجموعه ورودی خانه در طول کوچهها و گذرهای شهری نمونهای اس از تبلور فرهنگ عامیانه گپ زدن در کالبد شهر: جایی برای گپ زدن حضور مردم در فضاهای شهری لازمه سرزندگی در کالبد شهر است و در این راستا میبایست لوازم این حضور فراهم گردد.امروزه باوجود اینکه این رفتار همچنان در میان اقشار مختلف مردم جامعه ما حضور دارد اما ما به ازای فضایی آن در گذرها و کوچه ها ازموموعه ورودی خانهها حذف شدهاند. محدودکردن مواری ظهور و بروز رفتاری کهن که عادت و نیاز به آن همچنان وجود دارد، می- تواند پیامدهای نامطلوب اجتماعی داشتهباشد. با حذف این جزئیات به ظاهر کم اهمیت از کوچهها و گذر های امروزی، حضور انساندرکوچههای شهر به حداقل رسیده و عبور شادمانه در میان سرزندگی کوچهها تبدیل به ردشدن سریع عابران بیگانه از هم شدهاست . لذا احیای سکو در گذرهایی که بررسیهای کارشناسی مقدور بداند، لازم و ضروریست .

سکو، فضای شهری، فرهنگ عامیانه، سیر تحول، احیا