پایداری شهری در تهران و سیستمهای حمل و نقل جمعی

در سالهای آخر قرن بیستم خرید اتومبیل در سراسر جهان و از جمله در ایران، رشد چشمگیری داشته است . نتیجه آن، ازدحام، آلودگی، سروصدا، مصرف افراطی و نامناسب منابع تجدیدناپذیر ماده و انرژی و صدمات محیطی دیگر بوده است که میتواند در آینده فاجعه آمیز باشد . در کشورهای در حال توسعه ای مانند ایران، این امر بدلیل وجود فاکتورهایی از جمله ضعف در سیستمهای ترافیکی موجود، حفظ و نگهداری نامناسب راهها و عدم مصرف مناسب وسایل نقلیه، مشهودتر است . از جمله راههایی که میتواند برای بهبود وضعیت بوجود آمده مورد استفاده قرار گیرد، معرفی سیستمهای ترافیک جمعی کارا و بروز و استفاده از آنها جهت بهینه سازی وضع موجود است . با هدف کاهش ازدحام در مراکز شهرها، این سیستمها عمدتا میتوانند از هرگونه وسیله نقلیه موتوری، برحسب مصرف انرژی به نسبت کیلومتر مسافر، موثرتر واقع شوند . گزینه های حمل و نقل اصلی معمول که در اکثر شهرها میتوانند در دسترس باشند عبارتند از مترو، اتوبوسهای شهری و سیستمهای حمل و نقل ریلی سبک ). LRT ) ١ متروها توان جابجایی حجم بالایی از مسافر را در درون شهرها دارا میباشند، همچنین سرعت زیاد و برنامه منظم از خصایص دیگر آنهاست درحالیکه هزینه زیادی را تحمیل میکنند .٢ اتوبوسها ارزانترند و انعطاف پذیرتر، با ظرفیت قابل قبولی جهت پذیرش مسافر، اما وجهه ای نسبتا ضعیف دارند .٣ تصور شده است که سیستمهای حمل و نقل ریلی سبک میتوانند به میزان بسیار وسیعی مورد استفاده قرار گیرند؛ گزینه ای مناسب که از مترو کم هزینه تر است و از اتوبوس وجهه ای بهتر دارد و مسافر بیشتری را نیز جابجا میکند .٤ این مقاله نشان میدهد که چگونه بخش عمده ای از مسائل محیطی و آلودگیها، ناشی از سیستمهای حمل و نقل است و چگونه است که بهینه سازی مصرف سوخت به تنهایی تاثیر چندانی در اصلاح آن ندارد . در این مقاله نشان داده میشود که این مسائل فقط مربوط به کشورهای توسعه یافته و صنعتی نیستند، بلکه کشورهای در حال توسعه نیز به شکل فزاینده ای در این صدمات محیطی دخیلند و علاوه بر تخریب محیط زیست داخلی خود، در صدمات جهانی محیط زیست نیز، هرچند کم، دخیلند و باید به اصلاح زیرساختهای شهری در این کشورها نیز پرداخته شود . درانتها نیز سیاستگذاریهای اجرایی و آسانی جهت بهینه سازی سیستمهای حمل و نقل جمعی در کشورهای کمتر توسعه یافته ای ) LDCs ) ٥ نظیر ایران پیشنهاد میگردد .

Keywords:

سیستمهای حمل و نقل جمعی , پایداری , شهر , بهینه سازی