مهشید یزدان پناه - مشاور مدیریت استراتژیک در سازمان های فنی - مهندسی

عمومی ترین پرسش فعالان عرصة تولید کالا یا ارائه خدمات و حتی مؤسسات غیرانتفاعی، جایگاه آنان در آینده است . بی تردید پشت این پرسش، دلو اپسی های عمیقی در مورد توان رقابت، رشد، سود، سهم بازار و . . حتی بقا است . اگر بخواهیم بی پرواتر سخن بگوییم، بودن یا نبودن مسئله این است . بازارهایی که دوران پس از جنگ یا انقلاب را می گذرانند عموما ً بازارهای بسیار مطیع، قانع و تشنه ای هستند . هر چند برای تو لیدکنندگان و ارائه دهندگان خدمات بسیار دلپذیر و لذت بخش است که در چنین بازارهایی فعالیت کنند، ولی واقعیت این است که این دوران شیرین عمری بس کوتاه دارد و به سرعت جای خود را به تلخی بسیار دردناکی می دهد . تلخی پس از طی شدن دوران خوش بازار سهل پذیر، زمانی آغاز می شود که رقبای آنان در بازارهای سخت گیر تری آب دیده شده اند و اکنون با آمادگی کامل بازار شاداب و تشنة کیفیت، تنوع، قابلیت اعتماد، نوآوری و قیمت مناسب را هدف گیری نموده اند . در دهة گذشته رساترین هشدار مشاوران و صاحبنظران مدیریت و اقتصاد، " اختیار دیدگاه بلندمدت و برگزیدن استراتژی کیفیت بود ." و این هشدار عموما ً با این پاسخ روبرو می شد : زمانیکه بازار حرفی ندارد و راضی است، باید بازار تشنه را تغذیه کرد، بنابراین کمیت حرف اول را می زند . این بازار سهل پذیر اگر پس از طی شدن دوران کاذب رونق به آرامی به سمت ت وقع دیدگاه بلندمدت و ارتقای کیفیت می رفت، مشکلی نبود . مسئله اینجاست که اکنون بازار به تولیدکننده کالا و ارائه دهندة خدمات فرصت بازسازی خود را نمی دهد . رقبا با دیدگاه بلندمدت و رویکرد کیفیت ً مطمئنا این موقعیت را به دست می آورند . چه باید کرد؟ آیا شرکت ها و حتی صنایع یک به یک باید تسلیم و مغلوب تغییرات غیر منتظره شوند . سرنوشت صنعت نساجی و پوشاک، با مدیریت صحیح و تفکر سیستمی قابل پیشگیری بود . باید در نظرداشت برخی از بخش های صنعتی به طور طبیعی با طی شدن شیب تند رشد اقتصادی و آرامتر شدن رشد به طور طبیعی افول خواهند کرد . پایین آمدن نرخ رشد جمعیت، پایین آمدن نرخ مهاجرت به شهرهای بزرگ، طی شدن دوران سنی حداکثر مصرفِ پیک جمعیت بعد از جنگ، و حتی آغاز مهاجرت معکوس، کاهش حرص و ولع مصرف گرایی اقشار و طبقاتی که کشش تقاضای بالا دارند و تبدیل کامل بازار به یک بازار خوش سلیق ه، عاقل و صرفه جو، سبب خواهد شد که تقاضا باز هم در زمینه هایی که تولید کنندگان و ارائه دهندگان خدمات داخلی در آن کم تجربه هستند، رونق پیدا کند .