واکاوی تأثیر رسانه ها در هویت اخلاقی اسلامی نوجوانان دهه هفتاد

امروزه نوجوانان و جوانان قشر عظیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدهند. شواهد عینی بیانگر این است که در جامعه کنونی، هجوم اطلاعات و ارتباطات توسط رسانهها باعث تغییر هویت فردی و اجتماعی نوجوانان شده است. از اینرو با توجه به اهمیت موضوع این مقاله درصدد واکاوی تأثیر رسانه ها در هویت اخلاقی اسلامی نوجوانان دهه هفتاد است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی زمینه یابی است. جامعه آماری را دانش آموزان مقطع متوسطه نواحی آموزشی شهر تهران در سال تحصیلی 94-1393 تشکیل دادند. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 400 نفر برآورد و به روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. به منظور ساخت پرسشنامه هویت اخلاقی اسلامی فضایل اخلاقی که به صورت مستقیم، آیه ای در قرآن کریم برایش آمده است مورد بررسی قرار گرفت و در این راستا از منابع متعدد اخلاقی، تفسیری و روایی استفاده شد و در نهایت 150 گویه در قالب 7 بعد (فروتنی، توکل، خوش بینی، نوع دوستی، درستکاری، بخشش و تقوا) توسط 10 تن از متخصصان آگاه به علوم اسلامی در قالب مقیاس لیکرت ارزیابی گردید. که در نهایت 58 سؤال تأیید شد. به منظور سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید، مقدار آلفای کرونباخ 58 سوال (0/906) حاکی از این بود که هماهنگی درونی گویه ها بالا و بنابراین پایایی پرسشنامه تأیید شد. برای سنجش متغیر مستقل، از هر یک از نوجوانان پاسخگو مدت استفاده از تلویزیون، ماهواره، رادیو، اینترنت، روزنامه و مجله در سطح سنجش فاصله ای ( 0 دقیقه، تا 180 دقیقه، 181-360 دقیقه، بیشتر از 361 دقیقه) پرسیده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون دو متغیره با کاربرد نرم افزارspss22 استفاده گردید. نتایج نشان داد که، از میان رسانه های مختلف (تلویزیون، ماهواره، اینترنت، رادیو، روزنامه و مجله)، اول ماهواره و سپس اینترنت بیشترین تأثیر را بر هویت اخلاقی اسلامی نوجوانان گذاشته است و دیگر رسانه ها تأثیر معناداری را نشان ندادند.

Keywords:

رسانه , هویت اخلاقی اسلامی , نوجوان