فاطمه سادات حسینی - دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

این مقاله به تاثیرات اخلاق و مذهب در حقوق میپردازیم. آنچه مسلم است این که خواه ناخواه اخلاق و مذهب دو رکن تاثیرگذار در نظامهای حقوقی هستند و یقینا این دو عنوان در مبانی حقوق مطرح میباشند، البته نظامهای مختلف حقوقی درجه و قلمرو متفاوتی برای این اثرگذاری قائلند. آنچه مشخص است عدم امکان انکار اخلاق و مذهب در نظامهای حقوقی است؛ اما در این تحقیق مشخصا به دنبال واکاوی این دو رکن در میزان تاثیرگذاری در نظامهای حقوقی هستیم. باید بدانیم علی رغم ادعاهای مطرح شده برای عدم تاثیر پذیرش دین و اخلاق در حقوق و سعی در بی اهمیت جلوه دادن این دو امر و با وجود تلاش بسیار برای ناتوان جلوه دادن نظامهای مذهبی و اخلاقی در تامین نیازهای حقوقی و القاء جدایی مذهب و اخلاق از حقوق، همچنان اینها از مبانی مستقیم و از جمله منابع غیر مستقیم حقوق هستند که در منابع مستقیم و چگونگی به کارگیری آنها مداخله ارند. باید خاطر نشان کنیم که اخلاق و مذهب علاوه بر این که باعث ضعف نظامهای حقوقی نیستند بلکه میتوانند در نیل به اهداف والای انسانی و آرمانهای جامعه بشری راه گشا باشند چنانکه در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران میبینیم که اخلاق و فقه اسلامی از عوامل بالندگی این نظام است.

اخلاق، مذهب، مبانی حقوق، منابع حقوق، قانون، عرف